Dân “kêu cứu” vì không có đất sản xuất
Theo đơn thư phản ánh của nhiều hộ dân xã Hạ Trạch (Bố Trạch), chúng tôi đã tiến hành điều tra để làm rõ việc có hay không xã tự soạn thảo “Bản cam kết” và “Đơn xin thuê đất sản xuất nông nghiệp” rồi “ép” dân nộp số tiền là 50 triệu đồng/ha để được thuê đất sản xuất và được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ).
Theo tìm hiểu, diện tích đất này là đất vùng Bàu là, đất công ích nhưng trước đây bị bỏ hoang, có nhiều hố bom, lầy lội. Năm 1998, các hộ dân không có đất sản xuất nên đã tình nguyện xin UBND xã Hạ Trạch ra vùng Bàu thuộc đất công ích để khai hoang sản xuất. Khi được UBND xã giao đất, các hộ dân đã thuê nhân công máy móc cơ giới để cải tạo đất, đắp bờ xây chuồng trại theo mô hình V-A-C. Trong quá trình sản xuất, canh tác các hộ dân đã nộp các khoản thuế công ích đầy đủ theo quy định của Nhà nước.
Thời hạn thuê đất từ năm 1999 - 2013 đã kết thúc, nhưng không hiểu sao, UBND xã không thực hiện cho các hộ dân tiếp tục thuê đất theo nhu cầu, từ năm 2013 đến 2015 các hộ gia đình hoang mang không biết bản thân mình có được cho thuê nữa không, vì số tài sản đầu tư trên đất là quá lớn.
Cũng từ lúc hết hợp đồng đến này để giữ lại số đất mình mất công, mất của cải tạo, nhiều hộ dân vùng Bàu đã thuê máy múc về để cải tạo lại ao hồ đưa nguồn nước vào tránh tình trạng ô nhiễm nhưng UBND xã đã sai lực lượng xuống bắt phải đình chỉ dừng lại và yêu cầu khi nào nộp đủ tiền mới cho làm. Chính điều này đã đẩy các hộ vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan”, hồ ô nhiễm cá chết hàng loạt, quá trình sản xuất ngưng trệ khó khăn, nhiều hộ rơi vào cảnh khốn đốn.
Bà Lưu Thị Nga (một người từng thuê đất trên vùng bàu) cho biết: Quá trình thuê đất sản xuất, chúng tôi đã đầu tư trên đất rất tốn kém, xây dựng hệ thống trang trại, ao chuồng và con giống rất nhiều, từ khi chúng tôi hợp đồng với UBND xã để thuê đất sản xuất các hộ đều thực hiện theo quy định nộp thuế đầy đủ.

Các hộ dân bức xúc phản ánh sự việc với phóng viên.
Xã bị tố “ép dân” nộp tiền
Do khó khăn không có đất để sản xuất nhiều hộ dân đã làm đơn khiếu nại gửi lên UBND xã Hạ Trạch. Sau nhiều lần nhận đơn thư từ người dân, UBND xã Hạ Trạch đã ra chủ trương giao đất cho các hộ dân thuê và với lời hứa sẽ giúp các hộ dân cấp GCN QSDĐ với thời hạn là 50 năm. Tuy nhiên để có những điều này các hộ dân phải kí cam kết với UBND xã với những nội dung như sau:
Tự nguyện giải tỏa các công trình mà gia đình đã xây dựng trên phần đất đấu thầu năm 1998, nay nằm trong phạm vi giải phóng mặt bằng để quy hoạch lại hệ thống giao thông thủy lợi vùng Bàu do hết thời hạn sử dụng đất theo hợp đồng. Tự nguyện trả lại đất để UBND xã Hạ Trạch triển khai phương án đầu tư xây dựng công trình phúc lợi phục vụ sản xuất trên vùng đất Bàu.
Tự nguyện đóng góp tiền để thực hiện phương án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng của địa phương nhằm phục vụ đời sống dân sinh. Mức đóng góp trên đơn vị diện tích theo tỷ lệ đã thống nhất thông qua hội nghị ngày 09/02/2015. Điều đáng nói trong bản mẫu đơn xin thuê đất nông nghiệp của cán bộ xã này giao cho các hộ dân có yêu cầu: Tự nguyện nộp số tiền là 50 triệu đồng/ha để xây dựng cơ sở hạ tầng của địa phương, trả tiền thuê đất đầy đủ, đúng hạn theo quy định.
Tuy nhiên, theo phản ánh của các hộ dân thì UBND xã đã tự soạn thảo ra “Bản cam kết” và một “Đơn xin thuê đất sản xuất nông nghiệp” này rồi giao cho các hộ dân, yêu cầu các hộ dân tự viết và điền tên tuổi vào. Trước khi hoàn tất thủ tục cho dân thuê đất UBND xã này có cho họp các hộ dân thông báo chủ trương. Tuy nhiên, khi người dân yêu cầu các chủ trương và thông báo phải cho các hộ dân biết thì các cán bộ chủ chốt của xã lại lờ đi, thậm chí các hộ dân yêu cầu phát cho mỗi hộ một biên bản trong quá trình họp để nắm thông tin cụ thể thì cán bộ xã cũng không cho.
Ông Nguyễn Văn Tri thay mặt cho các hộ dân bức xúc: “Việc làm của cán bộ UBND xã là không dân chủ, UBND xã đã tự ý soạn thảo ra đơn xin thuê đất nông nghiệp và bản cam kết, sau đó phát cho mỗi hộ dân hai bản rồi yêu cầu các hộ dân về tự điền vào và bắt buộc phải nộp 50 triệu đồng thì mới cho làm hồ sơ thuê đất ký ngay tại UBND. Xã còn hứa, sau khi làm các thủ tục sẽ tạo điều kiện làm GCN QSDĐ với thời hạn là 50 năm để các hộ dân ổn định làm ăn. Một số hộ dân vì sợ nếu không nộp thì UBND xã sẽ thu lại, còn chúng tôi kiên quyết không nộp vì cách làm của UBND xã đã vi phạm luật Đất đai do Nhà nước quy định”
Chính quyền thu tiền sai qui định?
Để làm rõ việc khiếu nại của các hộ dân, ngày 04/05/2016, phóng viên đã có buổi làm việc với ông Lưu Văn Tác, Chủ tịch UBND xã Hạ Trạch. Khi được hỏi về việc thu tiền thuê đất, Ông Tác cho biết: “Đây là đất công ích 5%, chúng tôi cho thuê và thu hằng năm, theo luật đất đai muốn tạo điều kiện cho họ (các hộ dân - PV) làm ăn, sẽ cấp GCN QSDĐ để dân được quyền mua bán và được quyền đầu tư trên vùng đất đó, kinh phí họ tự nguyện nộp để xây dựng cơ sở hạ tầng của vùng Bàu, xây dựng và đắp bờ mương. Còn việc thu các hộ dân 50 triệu đồng/1hộ là thu để xây dựng cơ sở hạ tầng vùng Bàu giống như kiểu xây dựng nông thôn mới ấy, thu tự nguyện thôi, nếu họ không tự nguyện thì cho làm đơn thuê đất”.
Còn riêng việc người dân tố hai bản đơn xin thuê đất và bản cam kết mà xã làm rồi phát về cho dân kí, ghi tên ghi tuổi thì Ông Tác phân trần: “Chúng tôi chỉ soạn thảo còn dân họ tự lên xin”.
Trong khi đó trả lời với PV, ông Lê Quang Nho, bí thư Đảng ủy xã thản nhiên cho rằng: “Việc chúng tôi thu tiền này nhằm mục đích cải tạo lại khu vực vùng Bàu đó, nếu như hoàn thành nộp thì sẽ cấp GCN QSDĐ 50 năm cho những hộ gia đình này”.
Như vậy, việc làm của cán bộ UBND xã Hạ Trạch vô tình đã đẩy những hộ dân vào cảnh khó khăn với cái chủ trương “mù mờ” không rõ ràng. Đề nghị các cơ quan chức năng huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình cần vào cuộc làm rõ về những việc làm không minh bạch của cán bộ UBND xã Hạ Trạch đem lại quyền lợi chính đáng cho các hộ dân theo qui định của pháp luật.
Báo Bảo vệ pháp luật sẽ tiếp tục thông tin vụ việc này.