“ĐƯỜNG XƯA HOA GẠO ĐỎ” - GÓC KHUẤT TÂM HỒN PHAN XUÂN HỒNG

Có thể khẳng định 42 bài thơ của Phan Xuân Hồng trong tập thơ này là 42 lát cắt cuộc đời, thể hiện khá đày đủ những cảm nghĩ vừa bộc trực, vừa sâu lắng không chút giấu giếm của anh về những sự đổi thay và phát triển của đất nước theo cả hai chiều thuận và nghịch trong mấy thập niên qua. Tôi cảm nhận sự gợi mở và cũng là những kỷ niệm luôn ẩn tàng trong tâm trí Phan Xuân Hồng chính là sự bừng thức, bung nở của những bông hoa gạo đỏ trên “Đường xưa” những nơi anh đã sống và đã đi qua. Có lẽ đó là sự khơi nguồn cảm hứng để anh “xông xáo” vào những lát cắt bí ấn và đớn đau của cõi người, bày tỏ một cách chân thực những xúc cảm của mình trước cuộc sống.

Quả thật hai bài thơ “Tháng Ba” và “Tháng Ba cho em” của anh là sự khơi nguồn của mạch cảm xúc đó, một mạch cảm xúc đầy tính nhân văn:

“Cô gái tháng Ba ơi

Xin đừng giấu tháng Ba vào vạt áo

Cứ để những kẻ đa tình kia chao đảo

Những khóc cười, những ngơ ngẩn phù du…

Mùa hạ sẽ về sau những tháng Ba

Rét nàng Bân chuyển mùa lên cuống lá

Phượng sẽ đỏ rợp trời

Ve sẽ kêu nhức gió

Làm sao cầm lòng những con đường hoa gạo đỏ

Xin chậm mùa

Xin đầy tháng Ba ta”.

Vâng! Đúng thế. Hoa gạo tháng Ba cháy trời thương nhớ không chỉ là quá vãng lùi vào ký ức mà nó còn hoài thai một mùa hè “Phượng sẽ đỏ rợp trời” và “Ve sẽ kêu nhức gió” để mãi mãi rưng rưng “những con đường hoa gạo đỏ”, rồi cuối cùng chủ thể trữ tình phải thốt lên: “Xin chậm mùa/ Xin đầy tháng Ba ta”. Những câu thơ trên thật ý vị và không ít dư ba.

Còn với “Tháng Ba cho em” thì Phan Xuân Hồng lại muốn nhắn gửi một thông điệp tâm hồn về một tình yêu vĩnh hằng - một tình yêu luôn ngụ trong những góc khuất sâu lắng của tâm hồn:

“Ta bần thần vương chạm tháng Ba

Bầy sơn ca chao đùa chiền chiện

Hoa cải rụng cuối mùa vàng rực

Tu hú rên kêu dan díu sang hè.

Đã có bao cặp mắt ướt sang mùa

Những kẻ si tình quên hoa gạo đỏ

Chỉ một mình anh kìm lòng con đường nhớ

Sẽ rụng tơi bời

Nếu em chậm mùa hoa”.

Trong tập “Đường xưa hoa gạo đỏ” của Phan Xuân Hồng còn khá nhiều bài có ý tứ và cảm xúc đáng trân trọng. Chẳng hạn như bài “Thương vợ”:

“Bên nhau rằng những sum vầy

Màn chăn em gấp, dép giầy em lau

Bây giờ, em đã nằm đau

Con thơ đến lớp, người đâu đón chờ?”.

Hay trong “Vợ và báo”:

“Biết rằng, em chẳng vui đâu
Tối ngày anh mãi ngập sâu tin bài”.
…

“Giận hờn sao cứ trống không
Để anh cay mắt, mủi lòng buông lơi
Thôi đành gác bút - bài vơi
Ngổn ngang trang viết - người ơi, cái nghề?!”

Còn đây lại là một dự cảm với người mẹ kính yêu:

Nếu mai này, trời chuẩn bị đổ giông

Mẹ hãy báo trước cho con ánh cầu vòng

lấp lánh

Đáng sợ nhất những điều đến - đi chóng vánh

Sự mất - còn vội vã, quạnh lòng con”.

Đặc biệt với “Tâm sự của chiếc răng”, bằng cách viết hóm hỉnh, bài thơ đã mở ra một sự liên tưởng khá lý thú:

“Bao năm nhận, bao năm cho

Bao nhiêu mềm cứng đói no chụm đầu

Lúc vui cười, lúc nhức đau

Ngọt chua buốt nóng, sắn rau… cũng vừa”.

Cả đời “đâu phải răng thừa”, “Cả đời nhai cắn chẳng lừa chủ nhân”, thế mà giờ đây đành chịu số phận “Phũ phàng dao kéo lôi ra khỏi hàm”, để dẫn tới một bi kịch khiến răng phải thốt lên:

“Lưỡi ơi, chào nhé biệt ly

Uốn cong ba tấc nên mi vẫn còn!”.

Tôi xin khép lại bài viết giới thiệu tập thơ “Đường xưa hoa gạo đỏ” ở đây. Phải nói rằng nếu tác giả khắc phục được sự dàn trải, dễ dãi trong một số bài còn nặng tính tự sự báo chí, cấu tứ chặt chẽ và lô gích hơn, có sự chọn lọc các từ ngữ, các thi ảnh công phu hơn, thì chắc chắn tập thơ sẽ có hiệu ứng sâu sắc.

Xin chân thành chia vui cùng tác giả và trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Nhà thơ QUANG HOÀI

 Nguồn ĐS&PL