Hà Tĩnh: Tàu lớn không dám vào... cảng

Vào được nhưng không ra được là thực trạng khiến nhiều tàu có công suất lớn của các tỉnh lân cận dần e ngại cập bờ tại các cảng biển Hà Tĩnh.

Cảng cá Cửa Sót được xây dựng vào năm 2002 với tổng vốn đầu tư 46 tỉ đồng. Hằng ngày, có khoảng 200 tàu cá công suất từ 20 CV đến trên 400 CV của ngư dân trong và ngoài tỉnh vào cảng xả hàng, tiếp nhiên liệu.

Đây từng là nơi ra vào, neo đậu sầm uất của nhiều tàu thuyền có công suất lớn của nhiều tỉnh trong các nước như Bình Thuận, Khánh Hòa, Quảng Ngãi, Phú Yên, Nghệ An, Hải Phòng… Thế nhưng, từ vài ba năm lại đây những con tàu lớn của tỉnh bạn dần vắng bóng tại cảng cá này.

Cảng Cửa Sót bị đất cát bồi lắng khiến tàu thuyền ra vào khó khăn

Chúng tôi ghé cảng Cửa Sót khi phiên chợ sáng đã gần vãn. Chỉ có những tàu thuyền nhỏ neo đậu quanh bờ, số tàu thuyền có công suất lớn hơn phải neo đậu cách đó 2 -3km. Để vận chuyển hải sản vào bờ những tàu thuyền này phải nhờ đến những con thuyền nhỏ “tăng bo”.

Theo nhiều ngư dân tại đây, từ năm 2013, khu vực trước cảng cá thuộc vũng quay tàu bị bùn cát bồi lắng, luồng lạch bị bồi lấp, ảnh hưởng đến việc ra vào cảng của tàu thuyền.

Việc bồi lắng đất cát khiến các phương tiện đánh bắt có công suất trên 300 Cv bị gãy chân vịt, bánh lái khi ra vào. Những tàu lớn hơn vào được nhưng không ra được là câu chuyện xảy ra như “cơm bữa”.

Chiếc tàu công suất 300Cv của Ông Trần Xuân Sinh (43 tuổi, ngụ tại xã Thạch Bằng, huyện Lộc Hà) cũng là nạn nhân của hiện tượng này. Cách đây ít tháng trong lần cập cảng, do canh sai thủy triều, trên đường vào tàu ông mắc cạn bị gãy bánh lái. Con tàu cũng vừa mới được sửa xong, nhưng ông Sinh đang do dự để cho tàu ra khơi.

Thuyền công suất lớn phải đậu cách bờ 2 - 3km, sau đó thuê tàu nhỏ "tăng bo" hàng hóa và người vào trong bờ

“Muốn ra vào cảng thuận lợi, chúng tôi phải canh thủy triều để tính toán. Nhiều khi vào được cảng, gặp con nước kiệt, muốn ra khơi thì phải đợi con nước lên, có khi cả tuần thủy triều mới đạt đỉnh. Vào vụ cá, nhiều khi không kịp ra khơi. Nhất là những tàu công suất lớn từ 800 Cv thì thủy triều đạt đỉnh mới ra được” - ngư dân Trần Văn Sinh cho biết thêm.

Gia đình ông Sinh có 1 con tàu với công suất 300 Cv và 1 con tàu vỏ thép được đóng theo nghị định 67 của Chính phủ. Niềm vui có tàu lớn với hy vọng vươn khơi xa chưa được bao lâu thì cũng đối mặt với lo lắng mỗi lần tàu cập cảng. Nếu chờ thủy triều lớn để vào thì số hải sản kém tươi ngon, mất giá. Ông phải để tàu ngoài xa, thuê tàu nhỏ chở hải sản vào. Chi phí cho mỗi chuyến đi vì thế cũng đội lên.

Ông Bùi Tuấn Sơn, Giám đốc Ban Quản lý các cảng cá Hà Tĩnh, khu nước trước cảng cá là vị trí cửa sông đổ ra biển nên bị bùn cát bồi lắng với khối lượng khoảng 100.000 m3/năm, tạo thành bãi bồi rộng lớn. Từ năm 2013 đến nay đã có gần 200 tàu thuyền bị gãy chân vịt và bánh lái, nhiều tàu cong vênh do mắc cạn. Các tàu cá thường cập cảng trễ nên hải sản khai thác được bị giảm chất lượng, thiệt hại không nhỏ về kinh tế.

Thiếu cơ sở hạ tầng cho tàu thuyền công suất lớn

Không chỉ cảng Cửa Sót mà cảng cá Xuân Hội (Nghi Xuân) vừa được đưa vào sử dụng hơn 3 năm, là nơi quy tụ những tàu công suất lớn trong và ngoài tỉnh cũng bị bồi lắng nghiêm trọng.

Ngư dân Nguyễn Đức Huy (xã Xuân Hội), chủ con tàu vỏ thép HT 96718TS cho biết, tàu của anh tháng trước bị hư hỏng mũi tàu do vướng phải dây neo.

Ông Đinh Sỹ Long, Cảng trưởng cảng cá Xuân Hội chia sẻ: “Cảng Xuân Hội chỉ thiết kế cho tàu thuyền dưới 250CV nhưng BQL cảng thường xuyên tiếp nhận 25 chiếc tàu từ 100CV đến 829CV, trong đó có 5 chiếc 829CV, 11 chiếc trên 250CV và 7 chiếc dưới 250CV. Nếu tính độ dài của cảng so với thiết kế thì đúng, nhưng so với sự phát triển của các tàu thuyền đánh bắt xa bờ thì không đủ rộng để các tàu này vào cập cảng. Chúng tôi cũng cố gắng sắp xếp để tàu thuyền thuận lợi trong việc ra vào nhưng vẫn gặp nhiều khó khăn”.

Hà Tĩnh hiện có 2 cảng cá Xuân Hội (huyện Nghi Xuân), Cửa Sót (huyện Lộc Hà); 2 bến cá là Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên), Kỳ Ninh (Kỳ Anh) và âu thuyền Kỳ Lợi với gần 300 tàu đánh bắt xa bờ.

Tàu công suất lớn bị mắc cạn phải canh thủy triều để xuất bến

Trao đổi với chúng tôi, Trưởng Ban quản lý cảng cá Hà Tĩnh Bùi Tuấn Sơn cho biết, theo quy mô xây dựng, các cảng cá trên địa bàn đều không đủ điều kiện cho tàu hơn 300 CV neo đậu. Thiết kế tại các cảng cá Cửa Sót và Xuân Hội hiện nay, nếu để tàu vỏ thép hơn 800 CV neo đậu rất chật chội chứ chưa nói đến việc đất cát bồi lấp, tàu thuyền ra vào khó khăn.

Theo thiết kế, chiều dài cầu cảng Xuân Hội chỉ có 130 m, trong khi đó chiều dài của mỗi tàu vỏ thép là 24m. Tại đây, cảng thường xuyên đón tiếp năm tàu vỏ thép về neo đậu, riêng chiều dài của các tàu này đã chiếm hết chiều dài của cảng cá. Ngoài ra, số tàu có công suất dưới 750 CV cũng ra vào cập bến.

Tàu thuyền thường xuyên bị nứt đáy, hỏng chân vịt do bị mắc cạn khi ra vào

“Do bất cập trong việc hạ tầng không theo kịp sự phát triển của tàu thuyền cùng với sự bồi lắng khiến tàu thuyền khó ra vào, nên nhiều tàu lớn của tỉnh bạn không còn ghé các cảng cá Hà Tĩnh. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến việc buôn bán, dịch vụ của người dân tại đây”, ông Sơn cho biết.

Theo tính toán của Viện Khoa học Thủy sản Việt Nam thì mỗi năm cảng Cửa Sót bị bồi lắng khoảng 100.000m3. Luồng chính tại cảng Cửa Sót theo thiết kế hiện đã bị bồi lấp thành cồn, tàu thuyền muốn vào cảng phải đi theo luồng phụ, vừa xa, vừa hẹp và cạn hơn.

“Ban Quản lý các cảng cá Hà Tĩnh đã thuê các tàu thuyền tới hút cát để mở luồng phụ, tuy nhiên đây chỉ là giải pháp tạm thời. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị xin chủ trương xã hội hóa việc nạo vét cảng nhưng chưa nhận được câu trả lời từ cấp trên. Trong thời gian tới chúng tôi cũng hy vọng sẽ có giải pháp từ cấp trên để cải thiện những tình trạng này”, ông Sơn băn khoăn.

Phượng Vũ