Sẽ có nhiều kỷ lục về nhiệt độ, mưa lũ bất thường trong năm 2023

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, hiện tượng El Nino có thể xuất hiện vào nửa cuối mùa hè năm 2023 và duy trì đến năm 2024 với xác suất khoảng 70 - 80%.

Theo ông Khiêm, trong điều kiện El Nino, ở hầu hết các vùng trong cả nước, nhiệt độ trung bình các tháng có xu thế cao hơn bình thường, nắng nóng có thể nhiều hơn và gay gắt hơn, khả năng xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao nhất tuyệt đối. Hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới có thể không nhiều nhưng tập trung nhiều vào giữa mùa, tính chất dị thường hơn, cả về cường độ và quỹ đạo.
 
"Điều đáng lưu ý, El Nino thường gây thâm hụt lượng mưa ở đa phần diện tích cả nước với mức phổ biến từ 25 đến 50%, vì thế nguy cơ cao xảy ra khô hạn cục bộ, hoặc diện rộng ở những nơi có nhu cầu dùng nước nhiều cho sản xuất và sinh hoạt, trong các tháng mùa khô năm 2023.

Cần đề phòng tình trạng ít mưa dẫn đến tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước trong những tháng đầu năm 2024 trên phạm vi toàn quốc. Ví dụ dễ hình dung nhất về tác động của El Nino đã gây ra các đợt hạn mặn kỷ lục vào năm 2015 - 2016 và 2019 - 2020", ông Khiêm nói.

Theo ông Khiêm, trong điều kiện El Nino lượng mưa có xu thế giảm nhưng có thể xuất hiện những kỷ lục về lượng mưa lớn nhất trong 24h. Ví dụ như năm 2015 có El Nino nhưng tại Quảng Ninh đã xuất hiện mưa lớn lịch sử vào cuối tháng 7.

Năm El Nino 2002, mưa lớn vẫn xuất hiện và gây lũ lớn trên các khu vực. Cụ thể, lũ lớn trên báo động 3 vào tháng 7, đầu tháng 8 trên sông Hồng Thái Bình; lũ lớn Trung Bộ cuối tháng 9, trong đó xuất hiện lũ lịch sử ở thượng nguồn sông Cả (Hà Tĩnh), Nam Bộ xuất hiện lũ lớn kéo dài ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Năm 2009, xuất hiện cơn bão số 9 (Ketsana) đi vào địa phận các tỉnh Quảng Nam - Quảng Ngãi cũng gây ra đợt lũ lớn, lũ lịch sử vào cuối tháng 9. Đỉnh lũ năm 2009, tại các sông chính từ Quảng Bình đến Phú Yên đều vượt báo động 3, ngập lụt ngiêm trọng từ Quảng Bình đến Khánh Hòa và Kon Tum.
 
Để ứng phó với ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, ông Khiêm cho hay, Tổng cục Khí tượng Thủy văn đã có công văn báo cáo Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng chống thiên tai về cảnh báo tác động của El Nino, thông tin cho các Bộ, ngành, địa phương có phương án ứng phó. Những việc cần làm trước mắt và lâu dài đối với các Bộ ngành, địa phương đã được Thủ tướng yêu cầu trong công điện gần đây.

"Với khả năng cao xuất hiện của El Nino thì chúng ta cần rà soát, đánh giá nhu cầu dùng nước cho sản xuất và sinh hoạt để điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp, đặc biệt là đối với vụ hè thu ở Bắc Trung Bộ, Trung Bộ, hay các khu có hoạt động phát triển du lịch lớn trong những tháng mùa khô 2023 . Các hồ chứa cũng cần xem xét có điều chỉnh kế hoạch vận hành, sản xuất để ứng phó với nguy cơ thâm hụt lượng mưa trong điều kiện El Nino.

Bên cạnh ứng phó với tình hình thiếu nước, khô hạn trong điều kiện El Nino thì chúng ta cũng không được mất cảnh giác với khả năng xảy ra mưa lũ bất thường như đã từng xảy ra trong những năm El Nino trước đây", ông Khiêm nhấn mạnh.