Cuộc đánh đổi “nghiệt ngã” của con người và thiên nhiên: Kỳ VI: Lãnh đạo Sở NN&PTNT Hà Tĩnh vi phạm nghiêm trọng Luật Báo chí?

“Không thuộc thẩm quyền và phạm vi trả lời”?

Sáng 8/10, Báo Thanh tra đăng tải kỳ V của loạt bài "Cuộc đánh đổi nghiệt ngã của con người và thiên nhiên: “Bỏ cống ngăn mặn hay duy trì nỗi thống khổ”" tại dự án ngọt hóa và hệ thống kênh trục sông Nghèn. Trong bài viết này chúng tôi đã phản ánh thái độ thiếu hợp tác, vi phạm điều 39 Luật Báo chí 2016 về quy định trả lời trên báo chí của lãnh đạo Sở NN&PTNT Hà Tĩnh trong việc phát ngôn cung cấp thông tin cho báo chí. 

Ngay sau khi Báo đăng, buổi chiều cùng ngày, đơn vị này đã cử ông Nguyễn Bá Đức, Phó Giám đốc Sở làm việc với PV. 

Tuy nhiên, không khác gì thái độ né tránh của những lần khất hẹn trước, ông Đức tiếp tục bày tỏ thái độ vòng vo, bao biện.

Để tiếp tục thực hiện loạt bài điều tra “Cuộc đánh đổi nghiệt ngã của con người và thiên nhiên”, ngày 6/8/2019, PV Báo Thanh tra đã trực tiếp đến Sở NN&PTNT Hà Tĩnh đăng ký nội dung làm việc tuân thủ quy định của Luật Báo chí. 

Tại cuộc làm việc này, ông Lê Anh Ngọc, Chánh Văn phòng Sở đã hướng dẫn PV Báo Thanh tra đặt nội dung câu hỏi bằng văn bản gửi qua email cơ quan và hứa sẽ sớm hồi âm cho Báo.

Do yêu cầu bức thiết của công việc, từ ngày 6/8 đến 8/10, PV đã nhiều lần nhắn tin, gọi điện cho ông Nguyễn Văn Việt, Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Tĩnh; ông Nguyễn Bá Đức, Phó Giám đốc Sở, kiêm Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình đơn vị này và ông Lê Anh Ngọc, Chánh Văn phòng, đề nghị sớm được bố trí làm việc theo Luật Báo chí đã quy định, tuy nhiên chúng tôi không nhận được phản hồi tích cực nào từ phía cơ quan này.

Tôi đang bận tiếp đoàn Trung ương về làm việc. Tôi đang đi công tác ở dưới cơ sở. Anh Việt (Giám đốc Sở - PV) mới chỉ đạo xong, anh sẽ thống nhất lịch với anh Đức (Phó Giám đốc Sở - PV) trong tuần này để làm việc với Báo. Đã giao Văn phòng bố trí lịch tuần này, em liên lạc anh Ngọc (Chánh Văn phòng Sở - PV) Lãnh đạo lên lịch chiều thứ 3 tuần sau làm việc với Báo…Đó là những lý do mà đại diện Sở NN&PTNT Hà Tĩnh đưa ra nhằm né tránh trách nhiệm trả lời các nội dung đã được đăng ký làm việc trong thời gian hơn 60 ngày trước.

Sau hơn hai tháng chờ đợi, sáng 8/10, trên Báo Thanh tra tiếp tục đăng tải bài viết, trong đó có nội dung “Sở NN&PTNT Hà Tĩnh né trả lời báo chí”. 15 giờ cùng ngày, Sở NN&PTNT Hà Tĩnh mới chính thức đưa ra thông tin “sẽ cử ông Nguyễn Bá Đức, Phó Giám đốc Sở làm việc” với đại diện Báo Thanh tra.

Trong suốt buổi làm việc, PV đặt 8 câu hỏi đề nghị được cung cấp cụ thể về những bất cập, hạn chế cùng các khuất tất tại dự án cống Đò Điểm và hệ thống kênh trục sông Nghèn (Hà Tĩnh) nhưng ông Đức chỉ đưa ra những lý do không thuyết phục, “không thuộc thẩm quyền và phạm vi trả lời”. 

Mặc dù, qua xác minh chúng tôi biết được, đây chính là những nội dung hoàn toàn thuộc thẩm quyền quản lý, trách nhiệm trả lời của Sở NN&PTNT Hà Tĩnh.

Cụm từ “không thuộc thẩm quyền và phạm vi trả lời nên không trả lời” được ông Đức lặp đi lặp lại trong 7/8 câu hỏi mà PV Báo Thanh tra gửi đề nghị đã được Sở này tiếp nhận từ hai tháng trước.

Sáng 8/10, Báo Thanh tra đăng thông tin “Sở NN&PTNT Hà Tĩnh né trả lời báo chí” thì buổi chiều cùng ngày, Sở này mới cử ông Nguyễn Bá Đức, Phó Giám đốc Sở làm việc với PV. Ảnh: Xuân Thành

Những câu hỏi mà PV Báo Thanh tra nêu ra, cụ thể như: “Những tác động tiêu cực của dự án cống Đò Điểm và kênh trục sông Nghèn đến môi trường, đời sống người dân trong thời gian qua là một thực tế. Vậy điều này Sở NN&PTNT Hà Tĩnh có nắm được không? Sở đã có những đánh giá, khảo sát cụ thể như thế nào để hạn chế những tác động này?”.

“Dự án cống Đò Điểm và kênh trục sông Nghèn có nhiều đoạn, nhiều hạng mục công trình còn dở dang, chắp vá, đầu tư thiếu đồng bộ nên không phát huy tốt được hiệu quả. Nguyên nhân của hiện tượng này là do đâu?”.

“Hiện nay có hàng loạt cống tiêu thoát nước (cống âm) trên bờ kè sông Nghèn không phát huy được hiệu quả do cửa cống nhỏ lại đặt sâu dưới lòng đất, bị bèo tây quấn tịt cửa cống nên khi mùa mưa lũ về, nước không thoát được. Nguyên nhân do lỗi thiết kế cống từ đầu hay do đâu? Ai chịu trách nhiệm và hướng khắc phục như thế nào?”…

Luật sư lên tiếng

Liên quan đến vấn đề này, sáng 9/10, trao đổi với Báo Thanh tra, luật sư Nguyễn Ngọc Ánh (Đoàn Luật sư Hà Tĩnh) cho rằng, tại Nghị định số 09/2017/NĐ-CP ngày 9/2/2017 của Chính phủ do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký về việc “quy định chi tiết việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của các cơ quan hành chính Nhà nước” đã quy định rất rõ. 

Điều 7 của Nghị định này nêu: “Người đứng đầu cơ quan hành chính Nhà nước có trách nhiệm trực tiếp phát ngôn hoặc giao nhiệm vụ cho người phát ngôn của cơ quan hoặc ủy quyền cho người có trách nhiệm của cơ quan hành chính thực hiện phát ngôn hoặc cung cấp thông tin cho báo chí. Người đứng đầu cơ quan hành chính Nhà nước chịu trách nhiệm về việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của cơ quan hành chính kể cả trong trường hợp ủy quyền cho người khác phát ngôn hoặc cung cấp thông tin cho báo chí. Người đứng đầu cơ quan hành chính Nhà nước phải có trách nhiệm chuẩn bị các thông tin và chế độ phát ngôn của cơ quan mình". 

Luật sư Trần Đình Lợi, Giám đốc Công ty Luật TNHH Mai Sen (bên trái) và luật sư Nguyễn Ngọc Ánh, Đoàn Luật sư Hà Tĩnh (bên phải). Ảnh: Nguyên Dũng

Tại Điều 10 của Nghị định 09/2017/NĐ-CP quy định: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân không thực hiện đầy đủ các quy định trong Nghị định thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật”.

Cũng theo luật sư Ánh, ngoài Nghị định trên thì tại Khoản 1 Điều 38 Luật Báo chí năm 2016 cũng nêu rõ: “Trong phạm vi quyền hạn, nhiệm vụ của mình, các cơ quan, tổ chức, người có trách nhiệm có quyền và nghĩa vụ cung cấp thông tin cho báo chí và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin đã cung cấp. Việc cung cấp thông tin cho báo chí có thể bằng văn bản, trên trang thông tin điện tử tổng hợp, họp báo, trả lời phỏng vấn và các hình thức khác. Cơ quan báo chí phải sử dụng chuẩn xác nội dung thông tin được cung cấp và phải nêu rõ xuất xứ nguồn tin”.

Điểm b, Khoản 1, Điều 9 Nghị định số 159/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản nêu: “Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi không thực hiện phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí theo quy định”.

Chiều 9/10, trao đổi với Báo Thanh tra, luật sư Trần Đình Lợi, Giám đốc Công ty Luật TNHH Mai Sen (Đoàn Luật sư Hà Tĩnh) cho biết, tại Công văn số 598/STTTT-BCXB ngày 14/9/2016 của Sở Thông tin và Truyền thông Hà Tĩnh “về việc hướng dẫn tiếp xúc, cung cấp, phản hồi thông tin cho báo chí” trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh cũng đã nêu rõ: “Việc cung cấp thông tin cho báo chí là trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị hoặc phát ngôn của cơ quan, đơn vị được người đứng đầu ủy quyền phát ngôn. Thời gian cung cấp thông tin cho báo chí đối với các vụ việc đột xuất, bất thường chậm nhất là 1 ngày kể từ khi vụ việc xảy ra, trừ những nội dung không được cung cấp theo quy định của pháp luật. Việc cung cấp thông tin cho báo chí được thực hiện bằng các hình thức trả lời phỏng vấn trực tiếp hoặc bằng văn bản, tổ chức họp báo, ra thông cáo báo chí".

Ông Nguyễn Bá Đức, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Tĩnh. Ảnh: PV 

Như vậy, theo luật sư Lợi, đối chiếu các quy định của pháp luật thì việc người đứng đầu Sở NN&PTNT Hà Tĩnh “né” tránh trả lời Báo Thanh tra đã vi phạm Nghị định số 09/2017/NĐ-CP ngày 9/2/2017 của Chính phủ quy định về việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí, vi phạm nghiêm trọng Luật Báo chí và vi phạm quy định của của Sở Thông tin và Truyền thông, UBND tỉnh Hà Tĩnh về việc trả lời, cung cấp thông tin cho cơ quan báo chí trong quá trình tác nghiệp bình thường chính đáng, được pháp luật bảo hộ. 

Đề nghị các cơ quan chức năng liên quan của Trung ương và tỉnh Hà Tĩnh, cụ thể là Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Truyền thông cần vào cuộc kiểm tra làm rõ động cơ, lý do, xử lý theo quy định của pháp luật.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin về vấn đề này!

Nhóm PV