Lộc từ biển

Tín hiệu tốt lành từ nhiều địa phương ven biển ngay trong Tết Nguyên đán cho thấy, mục tiêu đạt 10,5 tỷ USD xuất khẩu thủy sản của cả nước trong năm 2019 có thể đạt được sau khi đã chạm mốc 9 tỷ USD trong năm 2018. 

 

Tàu cá của ngư dân Đà Nẵng ra khơi ngày 10/2 (mồng 6 tháng Giêng Kỷ Hợi). Ảnh: Thanh Tùng.

Lộc biển đầu Xuân Kỷ Hợi đến sớm với ngư dân các địa phương duyên hải miền Trung - từ Hà Tĩnh đến Ninh Thuận. Sáng mồng 4 Tết (8/2), 20 tàu cá của ngư dân TP Tuy Hòa (Phú Yên)  ra khơi từ trước Tết cùng lúc cập cảng Đông Tác  với hàng chục tấn cá ngừ đại dương.

Mỗi tàu đánh bắt được 20 đến 40 con cá ngừ đại dương có tổng trọng lượng từ 1 đến 4 tấn. Cá được thương lái  mua ngay tại cảng với giá dao động trên dưới 130.000 đồng/kg nên có chủ tàu thu về hơn 500 triệu đồng. Mồng 6 Tết (10/2), gần 70 tàu cá Tuy Hòa tiếp tục cập cảng  Đông Tác với các khoang tàu đầy ắp cá ngừ đại dương.  

Niềm vui từ gần 100  chủ tàu và hơn 400 bạn nghề sau chuyến biển thắng lớn đầu năm đã làm không khí Xuân nhiều làng biển ở TP Tuy Hòa khởi sắc hơn, tươi mới hơn. Lộc biển đầu năm cũng đến với ngư dân các làng chài TP Tam Kỳ (Quảng Nam) và Thọ Quang, Mân Thái của Đà Nẵng với các mẻ lưới trúng đậm cá trích và ruốc biển kể từ ngày mồng 2 Tết Kỷ Hợi.

Các chuyến đánh bắt xa bờ và những mẻ lưới gần bờ thu về nguồn lợi lớn của ngư dân ven biển miền Trung đầu Xuân Kỷ Hợi có được, là nhờ thời tiết thuận lợi, kinh nghiệm đánh bắt, nhận diện ngư trường và đặc biệt là những “cú hích” hiệu quả về chính sách từ Chính phủ và các cấp, ngành quản lý.

Nhiều chủ trương, chính sách phù hợp được ban hành, đã  thúc đẩy hoạt động khai thác, đánh bắt thủy - hải sản. Bắt đầu từ năm 2017, sản lượng đánh bắt thủy – hải sản cả nước tăng vọt với hơn 3,4 triệu tấn - đạt kim ngạch xuất khẩu trên 8,3 tỷ USD. Năm 2018, dù phải gánh chịu 9 cơn bão lớn, tình hình an ninh trên biển diễn biến phức tạp, thiếu hụt nguồn nhân lực đánh bắt và “Thẻ vàng” của EC nhưng các chính sách được ban hành, đã là động lực để kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 9 tỷ USD với tổng sản lượng đánh bắt khoảng 7,74 triệu tấn (riêng mặt hàng cá ngừ - cá ngừ đại dương đạt 6,75 triệu USD).  

Có thể nói, năm 2019  mở ra nhiều cơ hội để Việt Nam đạt ngưỡng xuất khẩu thủy sản 10,5 tỷ USD.  Đầu tiên là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) chính thức có hiệu lực với Việt Nam kể từ ngày 14/1/2019. Với việc tham gia thực thi CPTPP, thuế nhập khẩu hầu hết các loại hàng hóa, đặc biệt là thủy - hải sản vào các quốc gia CPTPP khác sẽ được bãi bỏ. 

Cuối tháng 10/2018, EC cũng đã thống nhất thông qua  trình  Hội đồng châu Âu  chấp thuận ký chính thức Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA)  trình Nghị viện châu Âu phê chuẩn vào đầu năm 2019 này. Việt Nam  hưởng lợi  ngay khi EVFTA có hiệu lực với 90% thuế đánh vào các mặt hàng thủy sản xuất khẩu qua EU  giảm về 0% trong lộ trình từ 3 đến 4 năm.

Ngày 23/10/2017,  EC đã chính thức đưa ra cảnh báo “Thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam xuất khẩu vào thị trường châu Âu. Ngày 13/12/2017, Thủ tướng Chính phủ  ban hành Chỉ thị số 45  yêu cầu các Bộ,  ngành, địa phương  triển khai các biện pháp để EU sớm rút bỏ “Thẻ vàng”. Từ tháng 5 đến tháng 11/2018 Đoàn Thanh tra của Tổng vụ các vấn đề về Biển và Thuỷ sản của Ủy ban châu Âu  và  Đoàn Ủy ban Nghề cá Nghị viện châu Âu sau khi kết thúc kiểm tra,  đã đánh giá cao việc khắc phục hậu quả của Việt Nam trong các hoạt động đánh bắt trên biển.  

Việc áp dụng “Thẻ vàng” của EC kể từ tháng 10/2017, được giới phân tích nhìn nhận là  cơ hội để  Việt Nam chuyển từ  đánh bắt truyền thống sang ứng dụng công nghệ 4.0 và tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu. “Thẻ vàng”  EC cũng tạo cơ hội để các cấp, ngành, địa phương Việt Nam  chuyển từ quản lý bị động sang quản lý tích cực, giúp hàng triệu ngư dân nâng cao nhận thức, đánh bắt có trách nhiệm trên vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam.  

Sau những chuyến ra khơi, ăn Tết trên biển trở về, hàng chục ngàn tàu cá của ngư dân miền Trung lại sắp ra khơi mở đầu cho mùa đánh bắt mới. Những ngày này,  cao lão các làng biển miền Trung đang tất bật lo toan, sửa soạn cho Lễ hội cầu ngư tại  miếu thờ Thần Nam Hải, cầu cho sóng lặng, biển yên. Mọi tàu thuyền  chỉ chính thức “mở biển” ra khơi đánh bắt sau Lễ hội cầu ngư trong tiếng hò Bả Trạo của trai tráng, lão niên làng biển. Nhịp hò khỏe khoắn cùng các tay chèo vững chãi, ngàn đời nay đã gắn kết các ngư dân, bạn nghề cùng vượt qua sóng gió.

Tín hiệu đáng mừng từ các Lễ hội cầu ngư năm nay, là sự dặn dò chu đáo ân cần của các bậc lão ngư với lớp con cháu: Chỉ đánh bắt ở  ngư trường truyền thống thuộc chủ quyền Việt Nam, để “lộc biển” là con cá, con mực, con tôm  có cơ hội “ngẩng cao đầu” trên thị trường thế giới.    

Dương Thanh Tùng