Toàn ngành giáo dục đang đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, phát huy vai trò tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Vậy mà, đâu đây vẫn có một vài giáo viên đi ngược lại với xu thế chung của xã hội. Chỉ đơn giản vì mục đích nâng cao hiệu quả cho các tiết dạy của bản thân. Nói thẳng ra vẫn là căn bệnh thành tích!

Cách đây lâu lắm rồi, mọi người thường đem chuyện các thầy cô chuẩn bị tươm tất mọi thứ cho các tiết thao giảng, dự giờ ra kể như một câu chuyện phiếm, mua vui, tạo tiếng cười. Nào là chỉ định học sinh A trả lời câu B rồi cô quên mất gọi em C và em C ấp úng: “Thưa cô… cô dặn cháu câu D mà…”. Nào là bày cho các em một cái “mẹo” giơ tay: Câu nào biết, giơ bàn tay thẳng băng, câu không biết vẫn giơ tay nhưng bàn tay cụp xuống. Và thế là cô gọi bạn E trả lời câu hỏi. Bạn E đỏ mặt đứng dậy: “Thưa cô, cháu cụp!”…

Những tưởng chuyện ấy đã mãi xa vời. Ngờ đâu nó vẫn âm thầm diễn ra như một cơn sóng ngầm liên tục vỗ vào niềm tin của chúng ta. Có điều, thầy cô giờ đây “cao tay” hơn nhiều, lắm “chiêu trò” hơn nhiều. Cảm ơn báo Dân Trí đã đưa một góc khuất của giáo dục ra ánh sáng mà rất ít phụ huynh dám kể, dám ý kiến vì sợ nhiều thứ… Để rồi càng đọc, chúng tôi càng ngỡ ngàng, rồi đâm lo sợ vẩn vơ nếu con mình vào những lớp học ấy, học những tiết học ấy sẽ thế nào đây…

Tôi đang tưởng tượng về một vở hài kịch. Lớp học là một sân khấu. Cô giáo vừa là đạo diễn vừa là diễn viên chính. Các em học sinh là những diễn viên phụ được tập luyện một cách bài bản để hóa thân vào nhân vật, có nhân vật thông minh, có nhân vật ngốc nghếch, có nhân vật mạnh dạn phát biểu ý kiến, có nhân vật rụt rè đưa tay…

Một tiết dạy đánh giá năng lực dạy học của cô giáo thông qua việc tổ chức các hoạt động học tập của học sinh bỗng biến thành một tiết dạy khả năng diễn xuất ư? Thật buồn cười! Bất kì một sự sắp đặt nào cũng tạo ra độ chênh để người dự giờ dễ dàng nhận ra điều bất thường khi mỗi câu hỏi cô đặt ra đều được các con trả lời dễ dàng. Bởi cô đã “gạ” bài trước, đã đưa sẵn đáp án và học sinh chỉ việc học thuộc rồi đọc nguyên văn. Khả năng tư duy, kĩ năng diễn đạt của con trẻ còn không được thừa nhận, huống hồ gì là rèn luyện, nâng cao!

Sau buổi thao giảng dự giờ “diễn kịch” kiểu ấy, cô giáo được gì? Những tiết dạy xếp loại giỏi và năng lực được đồng nghiệp và cấp trên công nhận ư? Chỉ là sự phù phiếm thôi. Quan trọng nhất là ấn tượng về người thầy trong mắt con trẻ không đơn thuần là sự ngưỡng mộ, niềm kính trọng. Nó còn kèm theo những thắc mắc ngây thơ của các con về cách dạy hay nụ cười đầy ngụ ý của con trẻ. Lớn lên, hiểu chuyện, hiểu đời hơn, các con sẽ giải thích được cái dấu chấm hỏi ngày xưa rồi nghĩ về những người thầy ấy với tất cả sự tôn kính ư? Tôi e là chẳng có đâu! Ngay khi các cô bày trò sắp xếp như thế, vô tình các cô đã khẳng định mình yếu về năng lực, thiếu về chuyên môn rồi. Một người thầy thành công là một người thầy để lại dấu ấn đẹp trong lòng học trò. Như vậy, các giáo viên “đạo diễn” ấy đã thất bại hoàn toàn!