Hà Tĩnh: Tràn lan vi phạm Luật BHXH (Bài 2)

Nhà máy đóng tàu Bến Thủy, một trong những “chúa Chổm” nợ đọng BHXH (nguồn: internet) Tình trạng vi phạm Luật BHXH - BHYT trong các cơ quan, doanh nghiệp trên cả nước là chuyện "biết rồi, khổ lắm...", nhưng "vẫn phải nói" vì đang diễn biến phức tạp, nhiều dạng thức trong thời kì kinh tế suy thoái và những người lao động thấp cổ bé miệng lãnh hậu quả. Tamnhin.net khởi đăng loạt bài phản ánh tình trạng này và phân tích nguyên nhân từ nhiều phía, trong đó lưu ý trách nhiệm của các cơ quan chức năng và cùng tìm kiếm giải pháp nhằm góp tiếng nói đưa Luật BHXH - BHYT vào cuộc sống, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động.

Tại huyện Kỳ Anh, theo danh sách những đơn vị nợ BHXH trên 3 (tính đến tháng 4/2012) phản ánh, có 20 HTX, công ty chây ì không chịu nộp BHXH cho người lao động theo quy định. Tính đến tháng 4/2012, số tiền nợ động BHXH ở huyện này là trên 2,34 tỉ đồng.

Đặc biệt, trong danh sách này nổi lên một số “chúa chổm” như Công ty cổ phần gang thép Hà Tĩnh (nợ trên 935 triệu đồng), Ban chuẩn bị sản xuất điện lực dầu khí Vũng Áng (nợ 469 triệu đồng), Công ty cổ phần phần gạch ngói Đồng Nai – Hà Tĩnh (nợ 135 triệu đồng), Công ty cổ phần thương mại dịch vụ Hà Tĩnh (nợ 72 triệu đồng)…

Ông Thái Ngọc Cảnh – Giám đốc BHXH huyện Kỳ Anh cho biết: Hiện nay trêm địa bàn huyện có 180 doanh nghiệp hoạt động trong đó 120 doanh nghiệp tham gia nộp BHXH cho người lao động. Theo quy định thì người lao động chỉ cần có hợp đồng làm việc trên 3 tháng thì đương nhiên được nộp BHXH. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều đơn vị sử dụng lao động đã không chịu thực hiện điều này bằng cách lách luật. Cụ thể là họ chỉ ký hợp đồng lao động dưới ba tháng, khi hết thời gian lại tiếp tục ký lại”.

Cũng theo ông Cảnh thì sắp tới BHXH huyện sẽ kiện ra tòa một số đơn vị nợ đọng BHXH với số tiền lớn nhưng không có thái độ hợp tác trong việc thanh toán nợ.

Theo báo cáo của BHXH Nghi Xuân, trên địa bàn huyện hiện có khoảng 200 đơn vị, cơ quan, doanh nghiệp. Tính đến tháng 4 năm 2012, có đến 32 cơ quan, doanh nghiệp còn nợ BHXH 3 tháng trở lên với số tiền lên tới hơn 4 tỷ đồng.

Trong đó có 3 DN nợ đọng trên 6 tháng với số tiền lớn là Công ty TNHH MTV đóng tàu Bến Thủy nợ 22 tháng với số tiền hơn 2 tỷ đồng; Công ty ĐT & XD Bến Thủy VINASHIN nợ hơn 40 tháng với số tiền hơn 520 triệu đồng; Công ty CP xây dựng Tiến Đức nợ hơn 36 tháng với số tiền hơn 13 triệu đồng.

Bà Đinh Thị Tuyết, Phó Giám đốc BHXH Nghi Xuân cho biết: Đoàn kiểm tra liên ngành của huyện, Sở LĐTBX và BHXH đã tiến hành một số cuộc thanh tra liên ngành, xử phạt một số đơn vị, doanh nghiệp vi phạm Luật BHXH – BHYT. Hiện nay, cơ quan đang tiến hành làm thủ tục để khởi kiện một số DN nợ đọng BH với số tiền lớn, thời gian dài nhằm bảo đảm quyền lợi cho người lao động.

Nguyên nhân của tình trạng vi phạm pháp luật về BHXH – BHYT, theo bà Đinh Thị Tuyết là do điều kiện kinh tế sa sút, kinh doanh khó khăn, nhiều DN thua lỗ, phá sản. Một số DN chưa thu hồi được công nợ nên đóng BH chậm. Một số lao động làm việc theo thời vụ, không ổn định lâu dài nên việc nộp BH rất khó thực hiện.

Về chủ quan, doanh nghiệp luôn tìm cách tăng lợi nhuận tối đa, và do chế tài pháp luật còn sơ hở nên họ tìm cách “lách luật”, bất chấp quyền lợi người lao động. Tổ chức công đoàn còn ăn lương doanh nghiệp nên cũng không thể bảo vệ người lao động. Mặt khác, ý thức của người lao động chưa cao, vẫn còn nhiều người không tha thiết thì với việc nộp BH, chỉ mong nhận đủ tiền lương để chi tiêu.

Để góp phần tăng cường thực hiện Luật BHXH – BHYT và Luật Lao động, theo bà Tuyết, cần có những giải pháp đồng bộ bao gồm hoàn thiện thể chế pháp luật, hạn chế tối đa các kẽ hở, nâng cao ý thức trách nhiệm của toàn xã hội, đặc biệt là tuyên truyền cho người lao động về các quyền lợi và trách nhiệm của bản thân, của doanh nghiệp sử dụng lao động.

(Còn tiếp)