Nghệ An lo người dân miền núi bần cùng hóa

Tại phiên thảo luận tổ Kỳ họp thứ 6, HĐND tỉnh Nghệ An khóa XVII chiều ngày 18/6, nhiều đại biểu đã tập trung phản ánh những khó khăn mà người dân miền núi Nghệ An đang phải trải qua.

Đại biểu huyện Kỳ Sơn Lô Minh Hoạt cho rằng cần giao đất rừng do ban quản lý rừng phòng hộ quản lý nhưng không có rừng cho người dân để họ có đất sản xuất.

Theo đại biểu huyện Kỳ Sơn, diện tích tự nhiên của huyện này lớn nhất tỉnh tuy nhiên diện tích đất được giao cho các hộ dân lại chiếm rất ít. “Người dân trong huyện chỉ được giao 17.000 ha đất để sản xuất là không đủ trong khi đó có tới hơn 41.000 đất rừng thuộc các rừng phòng hộ nhưng lại không còn rừng. Đất rừng mà không có rừng thì đề nghị giao cho người dân sử dụng để sản xuất.

Việc không có đất sản xuất khiến người dân, đặc biệt là thanh niên phải rời quê hương đi làm ăn. Hiện toàn huyện Kỳ Sơn có hơn 5.000 thanh niên không có mặt tại địa phương, nhiều bản làng trắng thanh niên”, ông Lô Minh Hoạt đại biểu huyện Kỳ Sơn cho biết.

Quy hoạch rừng có nhiều bất cập nhưng chưa được điều chỉnh. Theo quy định đất rừng phòng hộ và rừng sản xuất không giao cho hộ cá nhân mà giao cho các tổ chức. Vì vậy muốn chuyển 41.000 ha rừng phòng hộ cho các hộ dân, Sở NN&PTNT tỉnh phải rà soát, điều chỉnh từ rừng phòng hộ sang rừng sản xuất thì mới có cơ sở để thu hồi và giao cho hộ dân - đại diện Sở TN&MT Nghệ An trả lời kiến nghị của các đại biểu tại phiên thảo luận tổ.

Một vấn đề nữa khiến đại biểu huyện miền núi này trăn trở chính là vật liệu để xây dựng nhà cửa cho người dân. Hiện Chính phủ đang cấm rừng nên người dân không thể khai thác gỗ để làm nhà. Trong khi đó, tỉnh lại không cho khai thác cát nên người dân không có vật liệu để xây dựng nhà cửa.

Hiện ở Kỳ Sơn, 1 khối cát lên đến 600 nghìn đồng, đối với người dân miền núi thì số tiền này không nhỏ, trong khi đó tại chỗ không có mà phải xuống huyện Anh Sơn để mua.

Cử tri các huyện Con Cuông, Tương Dương, Kỳ Sơn phản ánh quy hoạch rừng phòng hộ lấy đất quá rộng, trong khi đó dân không có đất sản xuất. Thẩm quyền để phê duyệt quy hoạch này là của UBND tỉnh Nghệ An. Trong đó có UBND cấp huyện có tham gia bàn bạc, thảo luận, Sở NN&PTNN thống kê, trình bày quy hoạch. Hoàn thành quy hoạch ở cơ sở mới chuyển ra cấp Trung ương, Bộ NN&PTNT phê duyệt.

Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu: cần có biện pháp giải quyết căn cơ tình trạng người dân bán đất lâm nghiệp nếu không người dân càng ngày càng bần cùng hóa.

“Tôi đề nghị các huyện điều tra cho kỹ, đừng để tình trạng dân chúng ta sống ở đấy hàng nghìn đời mà bây giờ không có đất sản xuất. Không có đất sản xuất, không có tư liệu sản xuất thì người dân lấy gì mà sinh sống?”, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu nói.

Một vấn đề nhức nhối hiện nay ở các huyện miền núi tỉnh Nghệ An là tình trạng bán đất lâm nghiệp diễn ra nhiều. Theo số liệu thống kê của Công an tỉnh Nghệ An thì riêng 5 huyện Quỳ Hợp, Quỳ Châu, Quế Phong, Con Cuông và Tương Dương đã có 1.243 hộ dân bán đất lâm nghiệp với tổng số 8.577 ha. Việc mua bán, chuyển nhượng này không thông qua chính quyền địa phương nên không quản lý được.

Việc mua bán đất lâm nghiệp sẽ dẫn đến tình trạng người dân không có đất sản xuất, trong khi đó người mua sẽ phá rừng để trồng mới dẫn đến hệ lụy dân sẽ phá rừng để có đất sản xuất – một vòng luẩn quẩn mà người dân miền núi khó thoát khỏi.

“Chúng ta cần kiểm tra lại số liệu này để tập trung xử lý một cách căn cơ nếu không người dân chúng ta càng ngày càng bần cùng hóa”, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu trăn trở.

Các đại biểu HĐND tỉnh Nghệ An kiến nghị cần có cơ chế phù hợp để nâng cao đời sống cho người dân miền núi.

Nâng cao đời sống cho người dân miền núi là kiến nghị của nhiều đại biểu tại cuộc thảo luận tổ. Nhiều chính sách hỗ trợ người dân miền núi phát triển sản xuất, nâng cao mức sống đã được triển khai nhưng chưa thực sự phù hợp và chưa đưa lại hiệu quả như mong muốn.

Chủ tịch UBND huyện Quế Phong Lê Văn Giáp bức xúc: Đồng bào đã nghèo, không có vốn, sản xuất trên vùng đất cằn cỗi, chờ đợi giống hỗ trợ thì nhận con trâu, con bò vào mùa rét, trâu bò phát triển kém. Nhận cây giống thì đã qua mất mùa gieo trỉa, cây giống không cho năng suất.

“Việc hỗ trợ giống chỉ phát huy hiệu quả khi nó không chỉ đến đúng đối tượng mà phải đúng mùa vụ. Đề nghị cần nghiên cứu để ban hành quy trình hỗ trợ giống cho đồng bào nghèo một cách hiệu quả nhất”, đại biểu Lê Văn Giáp kiến nghị.