Phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng sáng 27/11/2020, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu bật ý nghĩa hội nghị trong thời điểm toàn Đảng đang tập trung chuẩn bị Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Tổng Bí thư nhận xét, ngành Kiểm tra của Đảng đã làm được nhiều việc, có nhiều đổi mới trong hoạt động, tích cực thực hiện khá toàn diện các nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng. Số lượng các cuộc kiểm tra, giám sát năm sau cao hơn năm trước và tăng nhiều so với nhiệm kỳ Đại hội XI.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cùng các lãnh đạo Đảng, lãnh đạo UB Kiểm tra Trung ương dự hội nghị tổng kết công tác kiểm tra, giám sát Đảng nhiệm kỳ Đại hội XII.
Bản lĩnh ngành Kiểm tra trong cuộc chỉnh đốn Đảng
Theo báo cáo, trong nhiệm kỳ vừa qua, ngành đã kiểm tra, giám sát hàng chục vạn tổ chức đảng và hàng triệu đảng viên; thi hành kỷ luật hơn một nghìn tổ chức đảng và hơn 7 vạn đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước, các tướng lĩnh trong lực lượng vũ trang, kể cả đương chức và đã nghỉ hưu.
"Điều đó đã khẳng định quyết tâm chính trị cao của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và bản lĩnh của ngành Kiểm tra trong công cuộc chỉnh đốn, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh" - Tổng Bí thư khái quát.
Hoạt động của cơ quan kiểm tra Đảng, theo đó, đã đóng vai trò rất quan trọng, góp phần tích cực vào công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng.
UB Kiểm tra của Đảng đã phối hợp chặt chẽ hơn với các cơ quan chức năng phòng, chống tham nhũng của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát, phát hiện, xử lý và công khai kết quả xử lý những tổ chức, cán bộ, đảng viên có vi phạm. Nhiều vụ việc sau đó đã bị các cơ quan pháp luật khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử.
Tổng Bí thư cũng ghi nhận, ngành làm tốt công tác kiểm tra, giám sát phục vụ công tác nhân sự đại hội đảng bộ các cấp và nhân sự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn nhân sự ủy ban kiểm tra các cấp.
Điểm sáng của hoạt động kiểm tra Đảng nhiệm kỳ này, theo Tổng Bí thư, là đội ngũ cán bộ kiểm tra, đặc biệt là các Ủy viên UB Kiểm tra Trung ương rất có bản lĩnh, quyết liệt, thận trọng, công tâm, khách quan trong việc thẩm tra, xác minh đối với những vụ việc khó đã tồn tại từ lâu.
Tổng Bí thư nhấn mạnh: "UB Kiểm tra Trung ương đã tham mưu giúp cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét xử lý kỷ luật thấu tình, đạt lý theo tinh thần xử lý một vài người để cứu muôn người, rất nhân văn! Có thể nói, trong nhiệm kỳ này, các đồng chí đã làm được nhiều việc, có kết quả rõ rệt, được dư luận rất đồng tình, hoan nghênh, đánh giá cao, góp phần lấy lại và củng cố niềm tin của người dân".
UB Kiểm tra Trung ương đã tập trung vào những lĩnh vực khó, địa bàn nổi cộm, phức tạp, trước đây ít kiểm tra hoặc chưa được kiểm tra, như: Kiểm tra về sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", qua đó, đã xử lý kỷ luật khai trừ một số cán bộ, đảng viên suy thoái, chuyển hóa về tư tưởng, có nhiều vi phạm về tuyên truyền chống lại nền tảng tư tưởng của Đảng.
Kiểm tra các tổ chức đảng trong các doanh nghiệp nhà nước, lực lượng vũ trang về công tác cán bộ, bảo vệ môi trường gắn với đầu tư xây dựng, tài chính, ngân hàng. Qua kiểm tra, đã xử lý nghiêm một số cấp ủy viên các cấp, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền; thậm chí cả cán bộ nguyên là lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước, nhiều cán bộ là cấp tướng trong lực lượng vũ trang.
Hoạt động của UB Kiểm tra Trung ương, theo người lãnh đạo đứng đầu Đảng, có sức lan tỏa, khắc phục bước đầu có hiệu quả tình trạng "trên nóng, dưới lạnh" trong công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng.
"Thanh bảo kiếm để chữa lành các vết thương"
Dù vậy, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cũng cho rằng, cần phải thấy công tác kiểm tra, kỷ luật đảng vẫn chưa theo kịp được yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình hiện nay. Ở không ít địa phương, cơ quan, đơn vị, có thời điểm, hoạt động kiểm tra, giám sát còn mang tính hình thức, chiếu lệ, hiệu quả thấp, chưa đủ sức răn đe. vẫn còn tình trạng nể nang, né tránh, đùn đẩy, chưa nghiêm túc và chưa chủ động xử lý khi phát hiện thấy vi phạm, khuyết điểm…
Kiểm tra, giám sát đối với cấp ủy viên cùng cấp, người đứng đầu, người có chức vụ, quyền hạn và một số lĩnh vực tư tưởng, quản lý báo chí, thanh tra, kiểm toán, phòng, chống tham nhũng, tư pháp, tổ chức cán bộ chưa thật mạnh mẽ. Việc tự kiểm tra, tự phát hiện và xử lý vi phạm trong nội bộ vẫn là khâu yếu. UB kiểm tra cùng cấp cũng chưa mạnh dạn, chủ động tham mưu, đề xuất với cấp ủy để kiểm tra những vụ việc có dấu hiệu vi phạm, thậm chí vi phạm đã rõ.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước phát biểu chỉ đạo hội nghị.
Cơ quan kiểm tra Đảng nhiều nơi chưa thực sự vào các lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm, dễ nảy sinh tiêu cực hoặc những vấn đề đang gây bức xúc. Còn có tổ chức đảng thiếu bản lĩnh, dĩ hòa vi quý; cá biệt có biểu hiện bao che cho cán bộ, đảng viên có chức, có quyền vi phạm.
Lưu ý thực trạng hiện nay, khuyết điểm, vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên còn có nguy cơ gia tăng về số lượng, phức tạp và nghiêm trọng hơn về mức độ, tính chất, quy mô và tinh vi trong cách vi phạm, các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, "lợi ích nhóm", "bệnh thành tích", "tư duy nhiệm kỳ", "lạm quyền", "lộng quyền", vi phạm nguyên tắc tổ chức đảng đang còn nghiêm trọng, Tổng Bí thư yêu cầu, công tác kiểm tra, giám sát kỷ luật đảng cần phải được tiến hành mạnh mẽ, thường xuyên, liên tục, hiệu quả cao hơn nữa.
Tổng Bí thư nhắc nhở, phải nhận thức sâu sắc, đầy đủ hơn vai trò, tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Kiểm tra là một chức năng lãnh đạo của Đảng, là nhiệm vụ của toàn Đảng, là "thanh bảo kiếm để chữa lành các vết thương".
Cán bộ kiểm tra là "Bao Công" thời đại mới
Tổng Bí thư yêu cầu tập trung hoàn hiện cơ chế kiểm tra, giám sát đối với công tác cán bộ; chống tham nhũng, lãng phí, chống tư tưởng quyền anh, quyền tôi, "cua cậy càng, cá cậy vây".
Công tác kiểm tra Đảng, theo Tổng Bí thư, phải là việc làm thường xuyên, có tính phòng ngừa, ngăn chặn hành vi vi phạm của cán bộ, Đảng viên với mục đích "trị bệnh cứu người", giữ được cán bộ.
Từ kết quả xử lý nhiều tổ chức, Đảng viên vi phạm, góp phần quan trọng đấu tranh chống tham nhũng, Tổng Bí thư muốn, thời gian tới ngành chú trọng kiểm tra, giám sát cán bộ có biểu hiện tham nhũng; bị nhiều phản ánh, tố cáo tham nhũng; cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp và cán bộ được quy hoạch vào các vị trí lãnh đạo, quản lý. Kiên quyết xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm trong công tác cán bộ.
Khắc phục cho được tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm trong công tác kiểm tra, giám sát. Tôi đề nghị Ủy ban Kiểm tra Trung ương tăng cường chỉ đạo ủy ban kiểm tra cấp dưới trong công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng; tránh tình trạng "trông chờ, nghe ngóng", "nhẹ trên, nặng dưới" hoặc bao che sai phạm của các địa phương, cơ quan, đơn vị.
Cơ quan kiểm tra cần thật sự là "thanh bảo kiếm" sắc bén, có phẩm chất đạo đức trong sáng, trong sạch, chí công vô tư, có dũng khí đấu tranh ngăn chặn những việc làm sai trái, lợi ích nhóm, mưu lợi cá nhân.
"Cán bộ kiểm tra phải là chiến sĩ kiên cường, có bản lĩnh, đặc biệt phải có dũng khí đấu tranh, chính trực và hơn ai hết phải liêm, phải sạch. Không liêm, không sạch thì không nói được ai, không kiểm tra, giám sát, không kỷ luật được người khác. Phải chống tiêu cực ngay trong các cơ quan và cá nhân những người làm công tác chống tiêu cực. Phải là những "Bao Công" trong thời đại mới" - Tổng Bí thư nói.
Chia sẻ nhiệm vụ của ngành tới đây hết sức nặng nề, cán bộ kiểm tra luôn phải đối mặt, đấu tranh với những sai phạm, tiêu cực của đồng chí, đồng đội và cả những người thân; luôn phải đấu tranh với chính mình để không phạm phải những cám dỗ đời thường… là những thách thức không nhỏ, Tổng Bí thư nhận định, vị trí, vai trò, uy tín của UB Kiểm tra Trung ương đang được đề cao, quyền hạn được mở rộng, cần ra quân mạnh mẽ hơn nữa để nhiệm kỳ tới của Đảng công tác kiểm tra sẽ có bước tiến mới, mạnh mẽ, quyết liệt hơn, đạt kết quả cao hơn.