Sai phạm nghiêm trọng ở Dự án Trung tâm giáo dục LĐXH Hà Tĩnh

Hàng loạt sai phạm trong hồ sơ, thủ tục lập dự án, đấu thầu

Từ tháng 12/2011 đến tháng 1/2012, đoàn thanh tra của Sở Xây dựng Hà Tĩnh đã tiến hành thanh tra công tác quản lý đầu tư xây dựng dự án Trung tâm giáo dục lao động xã hội (gọi tắt là Trung tâm) Hà Tĩnh tại xã Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên. Công trình được phê duyệt với tổng kinh phí hơn 102 tỷ đồng, do Sở LĐ-TB&XH Hà Tĩnh làm chủ đầu tư. Công ty CP tư vấn xây dựng Hà Tĩnh là đơn vị lập dự án đầu tư xây dựng đồng thời lập thiết kế bản vẽ thi công và dự toán toàn bộ công trình. Tại thời điểm thanh tra, chủ đầu tư đã triển khai thực hiện dự án theo 3 giai đoạn, hoàn thành 28/36 hạng mục.

Qua thanh tra cho thấy trong khâu chuẩn bị đầu tư không có hồ sơ lựa chọn nhà thầu tư vấn lập dự án. Phần khảo sát địa chất chưa đáp ứng yêu cầu, chưa đánh giá được tình hình cụ thể về địa chất phục vụ công tác san nền.

Phần thiết kế san nền (do công ty CP tư vấn xây dựng Hà Tĩnh lập) không nêu biện pháp thi công, không xác định cụ thể khối lượng đào đắp nên dẫn đến công tác lập dự toán chi phí không hợp lý, có sai sót làm tăng giá trị dự toán, giá gói thầu gây lãng phí lớn. Trong khâu lập dự toán, phương pháp tính giá vật liệu đến hiện trường xây dựng không đúng quy định (sai về cự ly và cước). Ông Bùi Văn Trân, phụ trách thiết kế hạng mục nhà làm việc 2 tầng giai đoạn 2, chủ trì thiết kế khi chưa có chứng chỉ hành nghề.

Nhiều sai sót như vậy đã được “bỏ qua” bởi các đơn vị kiểm tra thiết kế dự toán. Trong khâu lựa chọn nhà thầu cũng có nhiều dấu hiệu sai sót, cho thấy sự thiếu minh bạch của chủ đầu tư: không có hồ sơ lựa chọn tư vấn đấu thầu, không có hồ sơ yêu cầu lựa chọn nhà thầu tư vấn giám sát, không có nội dung đánh giá kết quả lựa chọn nhà thầu nhưng lại có kết quả đấu thầu. Việc chỉ định nhà thầu tư vấn giám sát gói gói thầu số 3 giai đoạn 2 lần 3 (Công ty Thành Đô và Công ty tư vấn tổng hợp Nghệ An) không phù hợp với quy định về đấu thầu. Công tác đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất còn sơ sài.

Nhà thầu thi công “bớt ngược xén xuôi”

Khâu thủ tục, hồ sơ đã sai sót, vi phạm như vậy, đến khâu thi công, các nhà thầu tìm mọi cách bớt xén, “rút ruột” công trình. Công ty CP Hạnh Khoa thi công hàng rào bao quanh xây chiều cao móng chỉ 2,45 m so với thiết kế 3,2 m (bớt 0,75m), “đút túi” hơn 17 triệu đồng. Cũng công ty Hạnh Khoa tìm cách tráo đá 1x2 thành 2x4, gạch đặc thành gạch lỗ.

Tại hạng mục cầu thang đúng ra là lát granito nhưng lại được lát bằng gạch. Móng của nhà xưởng do công ty Hoàng Nhật thi công đáng ra phải đào sâu 2,65 m nhưng công ty này chỉ đào 1,6 m, thấp hơn đến hơn 1 m.

Đặc biệt gói thầu san nền do công ty Hạnh Khoa thi công, thanh tra kết luận phải thu hồi về ngân sách hơn 536 triệu đồng!

Tổng cộng, về kinh tế, đoàn thanh tra kiến nghị thu hồi số tiền sai phạm hơn 569 triệu đồng.

Công ty CPTV và XD Miền Trung cũng “bớt xén” bằng cách thay vật liệu có giá rẻ hơn, bị phát hiện thu hồi hơn 6 triệu đồng.

Công ty CP tư vấn xây dựng Hà Tĩnh bị xử phạt vi phạm hành chính mức 8 triệu đồng vì lập hồ sơ thiết kế xây dựng không đúng quy định; ông Phan Công Nguyên, cán bộ giám sát thuộc công ty CPTVXD 468 bị phạt 5 triệu đồng vì hoạt động không có chứng chỉ hành nghề. Các công ty CPXD&TM Hoàng Nhật, CPTVXD Thành Đô cũng bị xử phạt vi phạm hành chính.

Chủ đầu tư buông lỏng quản lý

Để xẩy ra những sai phạm nói trên trước hết là do BQLDA kiêm nhiệm, cán bộ kỹ thuật năng lực hạn chế, có sự buông lỏng trong công tác quản lý đầu tư xây dựng. Trưởng BQLDA chưa thường xuyên kiểm tra, phó ban và các chuyên viên trình độ chuyên môn về đầu tư xây dựng hạn chế, thiếu trách nhiệm.

Cụ thể, một số hợp đồng kinh tế không đúng quy định, thậm chí vô hiệu; một số hợp đồng thiếu cam kết thời gian bắt đầu và thời gian hoàn thành, nội dung điều chỉnh giá hợp đồng không cụ thể.

BQLDA để cho một số cá nhân làm tư vấn giám sát khi không có chứng chỉ hành nghề, thiếu trách nhiệm. Thậm chí khi đoàn thanh tra đang làm việc vẫn có đơn vị thi công (Công ty Hoàng Nhật) không có cán bộ giám sát, không thực hiện đúng quy trình, vi phạm quy định về quản lý thi công nên bị lập biên bản đình chỉ.

Rõ ràng, BQLDA đã để cho các nhà thầu tự ý “làm mưa làm gió” dẫn tới hàng loạt sai phạm.

Sự việc cho thấy những sai phạm nghiêm trọng có hệ thống và kéo dài như một căn bệnh trầm kha tại các công trình đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn Hà Tĩnh.