Nạn khai thác khoáng sản trái phép ở Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh): Chính quyền lúng túng

Cát vẫn tiếp tục bị khai thác rầm rộ tại sông Rác

UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có công văn số 4048/UBND-CN, ngày 30-8-2013 do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh- Trần Minh Kỳ ký về việc xử lý việc khai thác, kinh doanh, tập kết cát, sỏi trái phép tại địa bàn huyện Cẩm Xuyên. Theo đó, UBND tỉnh nghiêm khắc phê bình UBND huyện Cẩm Xuyên đã buông lỏng quản lý để xảy ra tình trạng khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản và bến bãi tập kết cát sỏi trái phép; yêu cầu UBND huyện Cẩm Xuyên tăng cường công tác quản lý thăm dò, khai thác vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi lòng sông. Đồng thời, công văn cũng yêu cầu UBND huyện Cẩm Xuyên chỉ đạo các xã Cẩm Trung, Cẩm Lạc, Cẩm Minh nghiêm túc kiểm điểm cá nhân, tập thể để xảy ra tình trạng khai thác, kinh doanh, tập kết khoáng sản và báo cáo về Sở TN&MT và UBND tỉnh trước ngày 15-11-2013. Công văn cũng nêu rõ: nếu để tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tái diễn trên địa bàn thì Chủ tịch UBND huyện Cẩm Xuyên và Chủ tịch các xã liên quan phải chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh.

Tuy nhiên, theo ghi nhận của chúng tôi, sau một tháng kể từ ngày có công văn chỉ đạo của UBND tỉnh thì tình trạng khai thác cát trái phép vẫn chưa được chấm dứt. Tại sông Rác (nằm trên Quốc lộ 1A đoạn đi qua xã Cẩm Trung, huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) các thuyền loại 10 - 20 khối vẫn ngang nhiên hoạt động ngày đêm. Hàng chục chiếc máy nổ ầm ầm cùng với những chiếc vòi rồng hoạt động hết công suất, miệt mài hút hàng ngàn m3 cát dưới lòng sông lên bán mà không gặp phải sự kiểm tra nào từ phía chính quyền địa phương.

Tại xã Cẩm Lạc, một số con đường, hệ thống nghĩa địa và diện tích hoa màu bị sông Rác "nuốt” ngày càng gia tăng. Chính quyền xã Cẩm Lạc cũng nhiều lần tổ chức truy bắt, tịch thu phương tiện và phạt hành chính nhưng tình trạng khai thác cát vẫn tái diễn.

Nói về công văn chỉ đạo của UBND tỉnh, ông Nguyễn Viết Thuấn, Chủ tịch UBND xã Cẩm Lạc biện minh: "Chúng tôi đã nhận được công văn chỉ đạo của UBND tỉnh nhưng phải nói việc thực hiện được là rất khó. Vì xã không đủ phương tiện để truy bắt, hơn nữa bọn chúng lại hút cát lúc thủy triều lên, nên rất khó truy đuổi”.

Ông Bùi Xuân Định, Chủ tịch UBND xã Cẩm Trung cho rằng: "Người dân Cẩm Trung chủ yếu đi lên phía thượng nguồn sông Rác để khai thác, còn ở xã Cẩm Trung chỉ có một số thuyền cố gắng "vét” lại chứ nguồn tài nguyên trên địa bàn đã cạn kiệt rồi. Hơn nữa nhu cầu của người dân ngày càng lớn, nhất là trong giai đoạn xây dựng nông thôn mới, việc xây dựng kênh mương, đường sá, giao thông nội đồng… khiến nhu cầu sử dụng cát tăng cao. Các công trình xây dựng trên địa bàn xã Cẩm Trung không biết lấy cát ở đâu. Việc bắt đối tượng khai thác cát là rất khó, phải là những người giỏi sông nước, nhanh nhẹn và phương tiện đầy đủ mới làm được. Đa số những hộ dân làm nghề khai thác cát đều rất khó khăn”.

Với những nhận định nói trên thì chẳng khác nào chính quyền địa phương bất lực trước nạn "sa tặc”. Người chịu thiệt thòi nhất lại chính là người dân nơi đây khi hệ lụy của nó ngày càng ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất, sinh hoạt, an ninh trật tự trên địa bàn.

Dù đã có công văn chỉ đạo của UBND tỉnh Hà Tĩnh nhưng UBND huyện Cẩm Xuyên vẫn chưa tích cực triển khai xử lý việc khai thác khoáng sản trái phép tại sông Rác diễn ra khá lâu trên địa bàn huyện Cẩm Xuyên.

Trao đổi với chúng tôi ông Trần Hữu Duyệt, Phó Chủ tịch UBND huyện Cẩm Xuyên cho biết: "Trên địa bàn huyện không có mỏ cát nào nằm trong quy hoạch, họ hoạt động hầu như là vào thời điểm 1 giờ sáng nên chúng tôi rất khó xử lý. Hiện tại huyện không có đủ phương tiện để tổ chức truy bắt”.

Để thực hiện vấn đề này, UBND huyện Cẩm Xuyên đã cho thành lập đoàn kiểm tra, trực tiếp xử lý gồm Công an huyện, Ban Chỉ huy quân sự huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường cùng các đơn vị liên quan, do Phó Chủ tịch huyện làm trưởng đoàn đồng thời giao cho Công an huyện tăng cường kiểm tra xử lý, ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép.

Tuy nhiên, ông Duyệt cũng thừa nhận vẫn còn tình trạng khai thác cát diễn ra trên địa bàn nhưng mức độ và tính chất giảm nhẹ hơn trước.