Bất kể ngày nắng, ngày mưa hay mưa phùn gió bấc, các hộ dân đang sinh sống tại làng cá nướng thuộc xã Hộ Độ (Lộc Hà – Hà Tĩnh) lại bắt đầu công việc từ 5h sáng. Người lớn thì xuống cảng lấy cá về, trẻ nhỏ thì phụ giúp đơm củi, quạt bếp trước khi cắp sách đến trường. Đó là công việc mưu sinh cho một ngày mới bắt đầu của những người dân của làng nướng cá đã diễn ra hàng chục năm nay.

Chạy dọc tuyến tỉnh lộ số 9, những chiếc lán dựng tạm cạnh quốc lộ với những lò than củi rực hồng từ sáng sớm.

Bà Phan Thị Sĩ (54 tuổi) cho biết, bà làm nghề này tới nay đã được 15 năm. Ngày nào cũng dậy từ 5h sáng để xuống cảng lấy cá, cô con gái lớn cũng thức dậy từ tinh mơ phụ giúp mẹ đốt củi rồi mới về đi học. Sau khi bà Sĩ lấy cá về ngâm cho rã đông thì bắt đầu lên lò nướng. “Mỗi ngày ít thì cũng bán được 100 con, nhiều thì 150 hoặc hơn chút” – bà Sĩ nói.

Sau khi cá rã đông, người nướng mổ lấy sạch ruột, dùng dao xẻ xéo khắp thân để cá chín đều, thấu. “9h sáng bắt đầu đưa lên bếp nướng, vừa nướng vừa bán đến tận tối muộn. Hôm nào đông cũng kiếm được trên dưới 2 triệu đồng” – bà Sĩ chia sẻ.

Gọi là lò nướng cho sang chứ thực tế chỉ là hai thanh sắt được kê trên hai viên gạch. Than được dùng từ than hoa.

Cá được nướng chủ yếu là các loại cá nục, bạc má, cá thu. Tùy theo từng loại cá mà giá cả cũng khác nhau.

Cá sau khi đã sơ chế, được đưa lên vỉ để chuẩn bị đưa lên bếp nướng.

Cũng theo người dân cho biết, để cá chín đều, thấu nục người nướng phải liên tục trở đều tay. Cá sau khi nướng bán cho khách khi ăn phải có độ thơm, ngọt dai dai.

Lên bếp nướng chừng 5-7 phút, mỡ từ thân cá bắt đầu tiết ra quyện với lửa của than hoa thành một mùi thơm nồng, ngầy ngậy

Sau khi cá được lấy về từ cảng, người dân ngâm vào nước cho rã đông, sau đó đến công đoạn làm sạch ruột, cắt xéo trên thân.

Cá được làm sạch, người dân sẽ dùng 1 thanh nứa nhỏ cắm thẳng vào thân cá để khi nướng, cá không bị cong.

Những mẻ nướng đã hoàn tất, cá được bày ra rổ để bán cho thực khách.

Khách hàng không chỉ là người dân thuộc các xã, huyện lân cận mà khách thập phương đi ngang qua cũng đều bị cuốn hút bởi những mẻ cá nướng thơm nồng, béo ngậy.

Giá bán mỗi con cá dao động từ 15.000 đ – 20.000 đ tùy theo từng loại.

“Hơn chục năm làm nghề này, cũng là nguồn thu chính cho gia đình và nuôi con ăn học. Đa phần là khách quen đặt nướng để gửi làm quà biếu. Công việc tuy vất vả nhưng làm miết rồi cũng quen” – chị Thu (thôn Vĩnh Hội, xã Đô Hội) chia sẻ.

Ông Phan Đình Hinh, Chủ tịch UBND xã Hộ Độ (Lộc Hà – Hà Tĩnh) cho biết, ở đây đa phần là người dân biển, chồng, cha đi biển. Những người phụ nữ ở nhà ngoài công việc đồng áng thì đây là một nghề để các hộ gia đình tăng thêm thu nhập.