Mới đây, Bộ KH&ĐT đã có Văn bản báo cáo và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chủ trương dừng dự án khai thác, tuyển quặng sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh) và báo cáo Bộ Chính trị.
Bộ KH&ĐT cho rằng năng lực tài chính của Công ty CP Sắt Thạch Khê (TIC) không đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư Tổ hợp dự án theo tiến độ, dù tổng mức đầu tư của dự án 3 năm có tơi 2 lần điều chỉnh giảm.
 |
Bên cạnh đó, phương án tiêu thụ quặng sắt Thạch Khê trong dài hạn là chưa chắc chắn; các vấn đề về vấn đề môi trường của dự án như cạn kiệt nguồn nước ngầm; xâm nhập mặn; sa mạc hóa; sạt lở bờ moong tầng khai thác, bãi thải; ảnh hưởng xấu tới sản xuất nông nghiệp và dân sinh trong vùng…
Bộ KH&ĐT cũng đề nghị cho phép thành lập Tổ công tác liên ngành do Bộ KH&ĐT chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành, tỉnh Hà Tĩnh, Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam (TKV), TIC để đánh giá tổng thể và đề xuất phương án xử lý tồn tại về tài chính, đất đai, hoàn thổ, công trình đầu tư dở dang của Đề án 946, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, Bộ Công Thương lại cho rằng việc đề xuất dừng dự án của Bộ KHĐT là chưa đủ cơ sở về khoa học và thực tiễn.
“Cần được xem xét thận trọng một cách toàn diện, phải tính đến những hậu quả hệ lụy liên quan đến những thiệt hại hàng ngàn tỷ mà nhà đầu tư đã bỏ ra 10 năm nay, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp theo chủ trương kiến tạo của Chính phủ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đầu tư của tỉnh Hà Tĩnh, cũng như của Việt Nam. Bên cạnh đó phải tính đến hiệu quả kinh tế của dự án, phát triển công nghiệp và kinh tế Việt Nam, đóng góp vào GDP, giảm nhập siêu, ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, cũng như các vấn đề liên quan như an sinh xã hội, an ninh trật tự xã hội và nhiều hệ lụy khác”, Bộ Công Thương nêu quan điểm.
Bộ Công Thương khẳng định Dự án đã được lập và thẩm định rất kỹ theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Dự án và thiết kế kỹ thuật do Công ty CP Tư vấn đầu tư mỏ và công nghiệp-TKV chủ trì, phối hợp với Viện Khoa học và Công nghệ mỏ-Luyện kim và Viện Tháo khô thoát nước mỏ (VIOGEM của Nga) lập.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã thành lập các Hội đồng thẩm định, gồm các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành về địa chất mỏ, địa chất thủy văn, địa chất công trình, khai thác mỏ, bảo vệ môi trường, biển đảo, trong đó có các chuyên gia do VUSTA, Uỷ ban Khoa học Công nghệ, môi trường của Quốc hội, đại diện UBND tỉnh Hà Tĩnh tham gia.
Ngoài ra trong quá trình thẩm định, Bộ Công Thương mời Viện Khoa học và Công nghệ mỏ Việt Nam là Viện nghiên cứu đầu ngành về mỏ, tuyển, môi trường mỏ thẩm định dự án cùng tư vấn nước ngoài là Công ty TNHH CBM về Tư vấn, kinh doanh và quản lý (Đức) thẩm định độc lập.
Theo Bộ Công Thương, do dự án phức tạp, khối lượng tài liệu nghiên cứu rất lớn nên việc thẩm định thiết kế kỹ thuật gần một năm mới hoàn thành.
Hiện Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định, phê duyệt.
Vấn đề về môi trường như hạ thấp mực nước ngầm, sụt lún và sạt lở bờ mỏ trong quá trình khai thác; giải pháp ứng phó với sự cố môi trường; giải pháp đối với vấn đề caster, xâm nhập mặn; giải pháp về vấn đề cát bay, cát chảy; giải pháp đối với bãi thải lấn biển; xử lý nước thải; Phương án cải tạo phục hồi môi trường, sử dụng đất sau khai thác được các nhà khoa học và dư luận quan tâm đã được làm rõ trong báo cáo thẩm định của Bộ Công Thương, các chuyên gia trong và ngoài nước cho rằng các giải pháp là phù hợp.
“Về hiệu quả kinh tế của Dự án: hiệu quả kinh tế của Dự án TIC cập nhật tháng 3 năm 2017 cao hơn so với Dự án phê duyệt năm 2014: Tổng mức đầu tư giảm còn 12.192 tỷ đồng/14.517 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn là 7,5 năm/9,5 năm tổng vốn đầu tư tăng 40-50%/30%”, Bộ Công Thương cho hay.
Ngoài ra, Dự án chưa tính đến một số nguồn thu lớn khác từ khoáng sản đi kèm như sét làm gạch ngói, đá hoa, cát…
“Vì vậy, Dự án có hiệu quả là khả thi”, Bộ Công Thương khẳng định.
Về năng lực tài chính của Công ty CP Sắt Thạch Khê và tính khả thi trong việc tiêu thụ quặng sắt tại mỏ sắt Thạch Khê, Bộ Công Thương cho rằng khi dự án được khởi động lại hoàn toàn có thể đáp ứng, Bộ Công Thương đã nêu rõ trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ tháng 02/2017.
