Hà Tĩnh: Dân nghèo 10 năm "hoa mắt" gánh các loại phí, quỹ

Nhiều khoản thu mập mờ, vô lý?

Thời gian qua, Diễn đàn Doanh nghiệp nhận được phản ánh của nhiều hộ dân thuộc xã Gia Hanh (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) về việc chính quyền địa phương này thu các loại phí, quỹ bất hợp lý. Đáng nói hơn, địa phương này còn tận thu cả những đối tượng là hộ nghèo, hộ chính sách và trẻ em dưới 6 tuổi. Sự việc kéo dài suốt 10 năm nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Thời điểm 2006 - 1015, gia đình ông Phan Văn Lý (thôn Nhân Phong, xã Gia Hanh) nằm trong diện hộ nghèo nhiều năm. Thế nhưng, gia đình ông không được miễn, giảm bất cứ một khoản phí nào của địa phương. “Năm nào gia đình tôi cũng phải đóng nộp tất cả các khoản phí từ xã, thôn gửi về. Năm ít thì khoảng 400.000 – 500.000 đồng, năm nào nhiều thì hơn 3 triệu đồng. Gia đình có 6 nhân khẩu mà chỉ trông chờ vào 4 sào ruộng nên cứ đến thời hạn là tôi lại lo vay mượn để đóng nộp”, ông Lý bức xúc.
 
Theo bản thông báo các khoản thu của UBND xã mà người dân còn lưu giữ, trong giai đoạn từ năm 2006 - 2015 có thời điểm UBND xã Gia Hanh đề ra 13 khoản thu, trong đó có nhiều  khoản thu "lạ" và mập mờ như tiền xây trụ sở xã, đối ứng trường tiểu học 1, quỹ sửa chữa kênh mương... Có năm chỉ thu 9 loại quỹ, trong đó có mục thu đến 5 loại nhưng không ghi rõ cụ thể là những loại quỹ nào.

Người dân cho rằng, nhiều khoản quỹ xã Gia Hanh thu vô lý như từ năm 2006 - 2010 có khoản quỹ xây dựng trụ sở, năm 2009 - 2012 địa phương này lại tiếp tục đề ra khoản quỹ xây dựng trường mầm non và quỹ đối ứng trường tiểu học 1 với mức thu từ 30.000 - 50.000 đồng/khẩu. Trong khi, học sinh đi học vẫn phải đóng khoản tiền xây dựng cho nhà trường.

Ngoài ra, một số khoản phí thu trùng lặp như từ năm 2013 - 2015 UBND xã đề ra khoản thu quỹ xây dựng hội trường và quỹ quản lý nhưng mỗi khoản được thu 2 lần theo khẩu và theo diện tích. Cụ thể, quỹ xây dựng hội trường được thu theo khẩu với mức 50.000 đồng/khẩu, thu theo diện tích với mức 15.000 đồng/sào. Tương tự, quỹ quản lý cũng thu theo khẩu 7.500 đồng/khẩu, thu theo diện tích 7.500 đồng/sào.
 
Theo ông Lý, sau khi có chủ trương giảm thủy lợi phí thì UBND xã Gia Hanh lại cho thu khoản phí sửa chữa kênh mương. Trong khi từ năm 2008 - 2014, UBND xã Gia Hanh được cấp tiền bù thủy lợi phí với số tiền hơn 1,3 tỷ đồng để chi cho công tác xây dựng kênh mương nội đồng và sửa chữa nạo vét tuyến kênh dẫn nước đầu nguồn. Hơn nữa, toàn bộ tuyến mương đầu nguồn phần nhà nước do công ty Thủy nông huyện Can Lộc (nay là công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Hà Tĩnh) trực tiếp quản lý, sửa chữa.

Ông Phan Văn Lý cho rằng, những khoản thu này không được chính quyền địa phương tổ chức họp và lấy ý kiến của người dân. Khi phát hiện ra việc thu tiền của UBND xã Gia Hanh là trái quy định, năm 2015 ông Lý đã phản ánh lên chính quyền địa phương. Cũng từ đó, gia đình ông được đưa ra khỏi danh sách hộ nghèo?!

Không đóng nộp xin giấy tờ gì cũng khó khăn

Qua phản ánh của người dân, nhiều gia đình chính sách, người già neo đơn, người mất sức lao động, trẻ em dưới 6 tuổi đều phải gánh các khoản thuế phí như những lao động bình thường.

Gia đình bà Lê Thị Hương (61 tuổi, thôn Nhân Phong) cũng là một trong những gia đình khó khăn. Bản thân bà Hương bị bệnh tim hở van 2 lá độ 2 từ nhiều năm nay không làm được việc nặng, con trai bà bị bệnh ung thư. Mọi chi tiêu trong gia đình và tiền thuốc cho hai mẹ con phụ thuộc vào số tiền đi xây của chồng. Tuy nhiên, hằng năm gia đình bà vẫn phải "còng lưng" gánh các khoản phí do địa phương đề ra.

"Nhiều lần đến hạn đóng nộp nhưng không có tiền tôi phải chạy vạy vay mượn khắp nơi để đóng cho đủ. Nếu không đóng thì lên xã xin giấy tờ gì cũng khó khăn", bà Hương nghẹn ngào.

Cách đó không xa, vợ chồng ông Nguyễn Văn Lục (75 tuổi) cũng thuộc diện khó khăn. Ông Lục sống cùng vợ trong căn nhà cấp 4 dột tứ bề chỉ có chiếc giường và vài ba vật dụng. Ông Lục đã mất sức lao động gần 10 năm nay không đi lại được, người vợ cũng già yếu ngày ngày chăm sóc chồng. Thế nhưng gia đình bà không được công nhận hộ nghèo. “Cách đây mấy năm, địa phương làm đường bê tông tôi không có tiền nên xin cán bộ xã miễn giảm. Nhưng họ bảo ai cũng xin miễn giảm thì lấy ai nộp rồi họ bảo tôi xin con. Không còn cách nào khác, tôi phải sang nhà con trai xin tiền về đóng đậu", bà Em cho biết.
 
Gia đình ông Nguyễn Minh Kính (thôn Bắc Trung Sơn) có 5 khẩu, bản thân ông là thương binh 1/4. Ngoại trừ bản thân ông Kính được miễn giảm, những các khoản đóng nộp các thành viên khác vẫn phải đóng.

Liên quan đến những phản ánh của công dân, UBND huyện Can Lộc đã tiến hành xác minh sự việc. Tại bản kết luận số 1460/KL-UBND, UBND huyện Can Lộc khẳng định có nhiều sai phạm tại UBND xã Gia Hanh, trong đó có việc huy động cả hộ nghèo, người tàn tật không nơi nương tựa, hộ khó khăn, gia đình chính sách... đóng nộp nhiều khoản phí là trái quy định.
Diễn đàn Doanh nghiệp sẽ tiếp tục thông tin sự việc.