Thừa ảo, lãng phí thật

Theo tìm hiểu của chúng tôi, số giáo viên dôi dư do Sở GD-ĐT công bố lên đến 700 người nhưng thực tế con số thừa này chỉ là tượng trưng, thừa ảo - không có danh sách thực.

Bà Phan Thị Tố Hoa, Phó GĐ Sở Nội vụ Hà Tĩnh thừa nhận đúng là có tình trạng trên. Thừa ở đây phải hiểu theo kiểu “thừa định mức biên chế, giữa con số thực tại với số được giao. Không có ai được xem là thừa, mặc dù con số là thật. Thế nên sẽ không có ai được đưa vào danh sách dư thừa”.

Theo như lý giải của lãnh đạo Sở Nội vụ thì những năm vừa qua, do tình trạng giảm sinh nên đã dẫn tới giảm lớp trên toàn tỉnh. Bên cạnh đó việc sáp nhập các trường học, điều chỉnh nội dung giảng dạy, giảm số tiết... nên đã dẫn tới số viên chức giáo dục bị dư thừa ngày càng cao. Số thừa này trải đều trên toàn tỉnh, ở vùng đô thị có mức cao hơn.

Việc dư thừa giáo viên như thế đã dẫn tới việc các trường học trên có tình trạng này phải điều chỉnh số tiết. Phân bổ đều số tiết trong tuần của các môn học có giáo viên thừa. Số tiết dạy theo định mức của giáo viên sẽ bị bớt đi, và chẳng có giáo viên nào không có việc.

Việc điều chỉnh tiết dạy trên đã dẫn tới nhiều chuyện bi hài.

Trò chuyện với chúng tôi, một giáo viên dạy cấp 3 lâu năm ở TP. Hà Tĩnh nói rằng, việc điều chỉnh tiết dạy như vậy gây ra nhiều chuyện bức xúc. Thông thường định mức số tiết dạy của giáo viên THPT là 18/tuần. Việc dôi dư giáo viên khiến số tiết phải san ra. Có những giáo viên mỗi tuần chỉ dạy 6 tiết (trung bình mỗi ngày 1 tiết).

Thế nhưng, những giáo viên dạy ít tiết này vẫn hưởng lương bình thường như những giáo viên dạy đủ định mức 18 tiết/tuần khiến nhiều người cho rằng không công bằng. Bởi vừa dạy ít, vừa có thời gian rảnh rỗi nhưng lương thì vẫn được đảm bảo.

Bi hài hơn, có những trường sinh ra loại “tiết giám thị” để bổ sung số tiết cho những giáo viên ít tiết dạy. Công việc là giáo viên các bộ môn đi giám sát các hoạt động trong trường (vốn dĩ đã có bộ phận chuyên trách). Thế là từ 6 tiết mỗi tuần, một số giáo viên được cộng thêm 3-4 “tiết giám thị”.

Mặc dù số liệu thừa giáo viên một cách... chung chung thế nhưng về kinh phí mỗi năm chính quyền trả cho số dôi dư này thì không ảo tý nào. Theo ước tính của lãnh đạo Sở Nội vụ, mỗi năm ngân sách lãng phí khoảng gần 50 tỷ tiền trả lương cho số dư thừa này.

Dôi dư sẽ tăng thêm

Cũng chính vì việc không thể xác định danh sách dư thừa nên việc điều chuyển giáo viên từ chỗ thừa qua chỗ thiếu rất khó thực hiện. Thực tế ở cơ sở vẫn đang còn thiếu giáo viên các bộ môn đặc thù. Không được tuyển thêm giáo viên, xin điều chuyển trên tỉnh không được, các trường buộc phải thuê thêm giáo viên, hoặc bố trí dạy trái chuyên môn như kiểu giáo viên Anh Văn đi dạy thể dục.

Trò chuyện với chúng tôi, một lãnh đạo huyện H. cho biết, đầu năm qua huyện này thiếu giáo viên tiểu học đứng lớp, do không được tuyển thêm nên buộc phải xin tỉnh điều chuyển nơi khác đến. Tuy nhiên tỉnh cũng không thể điều chuyển được vì chẳng có ai nằm trong danh sách thừa, thế nên trường thiếu GV phải hợp đồng thêm để dạy.

Lãnh đạo Sở Nội vụ Hà Tĩnh cho rằng, tình trạng trên là có, tuy nhiên để giải quyết vấn đề này không hề đơn giản. Trước mắt tỉnh sẽ không tuyển thêm giáo viên trong năm 2012 và dự kiển cả những năm tới. Các huyện phải linh hoạt trong việc điều chuyển cho phù hợp với tình hình thực tế như việc điều chuyển giáo viên THCS sang tiểu học...

Và với việc tỉnh không có nhu cầu tuyển dụng giáo viên nên hàng trăm sinh viên hệ sư phạm tốt nghiệp Đại học Hà Tĩnh năm nay (và những năm tới) sẽ không có cơ hội được tuyển dụng trong ngành giáo dục ở Hà Tĩnh. Lãnh đạo Sở NV cho rằng, thực tế này phải chấp nhận, sinh viên sư phạm nếu muốn làm đúng ngành phải tìm việc ở địa phương khác.

Theo số liệu tại Sở Nội vụ Hà Tĩnh, năm học 2012, ngành giáo dục thừa 643 trong biên chế, trong đó cấp THCS thừa 520 người, THPT thừa 123 người. Con cấp tiểu học thì lại thiếu 99 giáo viên.

Với việc sáp nhập trường trên toàn tỉnh diễn ra trong thời gian tới, con số viên chức “thừa” này dự kiến sẽ tăng lên 812 người trong năm 2013. Và theo như tính toán của Sở Nội vụ thì đến năm 2015 trên toàn tỉnh sẽ giảm khoảng 111 trường các cấp. Và như thế lượng viên chức giáo dục bị thừa ra sẽ không dừng lại.

Có ý kiến cho rằng, trong quy hoạch mạng lưới giáo dục ở Hà Tĩnh trong những năm qua đã có sự hạn chế về tầm nhìn. Và cũng có ý kiến nói rằng, việc thừa giáo viên nhiều như thế là do một thời gian đã tuyển dụng một cách ồ ạt mà không tính đến việc giảm học sinh, trường và lớp tự nhiên...