Hội nghị lần thứ 3 Ban chấp hành khóa VI Hiệp hội Chè Việt Nam: Tìm hướng đi mới cho ngành chè

Cơ hội và thách thức của ngành chè

Hiệp hội Chè Việt Nam (VITAS) đóng vai trò trung tâm trong việc kết nối các doanh nghiệp chè, thúc đẩy phát triển thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và bảo vệ quyền lợi của các doanh nghiệp chè và ngành chè. Trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng khốc liệt, hiệp hội cần thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng để nâng cao giá trị chè Việt Nam trên thị trường trong và ngoài nước.

Phát biểu tại hội nghị, ông Hoàng Vĩnh Long - Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam, nhấn mạnh năm 2024 là một năm đầy biến động, với hàng loạt thay đổi về cơ chế chính sách, cộng với những tác động mạnh mẽ từ biến đổi khí hậu, xung đột toàn cầu và vấn đề liên kết chưa bền vững giữa nông dân và nhà máy. 
 
Tuy nhiên, nhờ sự đoàn kết nỗ lực trong toàn ngành, tính đến năm 2024, cả nước có trên 120 ngàn ha chè, được trồng tại 34 tỉnh thành với sản lượng hàng năm đạt hơn 1,2 triệu tấn chè búp tươi, tập trung chủ yếu ở khu vực miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên… Với lịch sử trồng chè từ hàng nghìn năm, cây chè từng được ví như “vàng xanh” của Việt Nam. Các sản phẩm từ cây chè Việt Nam ngày càng đa dạng, đảm bảo chất lượng, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Đến nay, sản phẩm chè của Việt Nam đã được xuất khẩu đến hơn 70 quốc gia, vùng lãnh thổ. Năm 2024, toàn ngành xuất khẩu đạt xấp xỉ 150 ngàn tấn, trị giá 258 triệu USD, tăng 23,9% về lượng và 23,8% về giá trị. Giá bình quân chè xuất khẩu cả năm đạt 1,75 USD/kg.

Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam cho biết: Ngành chè Việt Nam đã và đang phát triển theo hướng bền vững, áp dụng sản xuất theo các chứng nhận quốc tế. Điểm mạnh của Việt Nam là thổ nhưỡng, khí hậu rất phù hợp sự phát triển của cây chè với nhiều vùng chè đặc sản, chất lượng cao. Theo thống kê sơ bộ của Hiệp hội Chè Việt Nam, giá chè xuất khẩu bình quân của nước ta hiện chỉ đạt khoảng 65% so với mức bình quân của thế giới và chỉ bằng 55% giá bình quân của chè xuất khẩu từ Ấn Độ và Sri Lanka. Mặc dù sản lượng và số lượng xuất khẩu lớn nhưng giá trị thu được của mặt hàng này chưa cao, tính cạnh tranh còn thấp, giá cả sản phẩm không ổn định trên thị trường Quốc tế và vẫn còn phụ thuộc vào một số thị trường chính.

Định hướng phát triển ngành chè trong năm 2025 tập trung vào một số mục tiêu chiến lược quan trọng. Trọng tâm là duy trì sự ổn định trong sản xuất chè búp tươi, chè khô, xuất khẩu và tiêu thụ nội địa, đồng thời nâng cao giá trị thương mại của chè Việt Nam. Ngành chè sẽ tiếp tục chú trọng đến việc cải thiện chất lượng sản phẩm, xây dựng và phát triển thương hiệu chè mạnh mẽ, cùng với việc thúc đẩy sự liên kết giữa các doanh nghiệp trong ngành.

Định hướng phát triển ngành chè

Với định hướng phát triển rõ ràng, các đại biểu tại hội nghị đã đưa ra những giải pháp mạnh mẽ nhằm tăng cường liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp, đảm bảo đầu ra ổn định cho các đơn vị sản xuất chè. Trong bối cảnh tiêu dùng hiện đại, sản phẩm chè uống liền đang mở ra cơ hội phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, yếu tố then chốt là phải đảm bảo nguồn nguyên liệu sạch, đạt chuẩn và có khả năng truy xuất nguồn gốc rõ ràng, để đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường trong và ngoài nước.

Cơ hội lớn cho các doanh nghiệp muốn đầu tư vào nguồn nguyên liệu sạch, an toàn: Tại hội nghị, ông Đặng Mạnh Hùng - Ủy viên Ban Thường vụ Hiệp hội Chè Việt Nam, Tổng Giám đốc Công ty CP Phát triển Chè Nghệ An đã chia sẻ câu chuyện đầy cảm hứng về hành trình khởi nghiệp trong ngành chè và những nỗ lực không ngừng của doanh nghiệp trong suốt 5 năm qua. Mặc dù vẫn đối mặt với không ít thách thức, ông Hùng vững tin rằng với hệ thống trang thiết bị hiện đại và niềm đam mê sâu sắc, doanh nghiệp của ông sẽ tìm ra những hướng đi hiệu quả để khai thác tối đa tiềm năng của vùng nguyên liệu phong phú tại Nghệ An. Đặc biệt, vùng chè Anh Sơn đang nổi lên như một “vàng mỏ” chất lượng cao, với ưu điểm nổi bật về dư lượng thuốc trừ sâu thấp, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp muốn đầu tư vào nguồn nguyên liệu sạch, an toàn.
 
Ngành chè cần một thể chế vững mạnh: Ông Đoàn Anh Tuân - Ủy viên Ban Thường vụ Hiệp hội Chè Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Thế Hệ Mới, nhấn mạnh rằng ngành chè cần một thể chế vững mạnh với sự tham gia chủ động của Hiệp hội, bởi các doanh nghiệp không thể tự mình giải quyết hết các vấn đề pháp lý phức tạp liên quan. Ông cũng chỉ ra rằng Nghị định 46 của Bộ Y tế hiện đang gặp phải sự chồng chéo với các luật khác, gây không ít khó khăn cho doanh nghiệp trong việc đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
 
Theo ông Tuân, "Quản lý tốt dư lượng thuốc bảo vệ thực vật không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng mà còn mở ra cơ hội lớn để gia tăng lượng chè bán lẻ trong nước – một thị trường đầy tiềm năng chưa được khai thác đúng mức". Ông cảnh báo rằng ngành chè Việt Nam đang đứng trước nguy cơ lớn khi sản phẩm ra thị trường chưa được kiểm soát chặt chẽ, và việc kiểm soát dư lượng thuốc sẽ là yếu tố quyết định để chè Việt Nam chiếm lĩnh thị trường nội địa.

Nhìn về tương lai của ngành chè Việt Nam

Cần tổ chức và tối ưu hóa nguồn lực, cũng như cung cấp thông tin kinh doanh một cách chuyên nghiệp và có hệ thống: Ông Nghiêm Văn Thắng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Chè Việt Nam - Công ty cổ phần đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Hiệp hội trong việc tổ chức và tối ưu hóa nguồn lực, cũng như cung cấp thông tin kinh doanh một cách chuyên nghiệp và có hệ thống. Ông đề xuất Hiệp hội cần phải hoạt động như một doanh nghiệp thực thụ, chủ động xây dựng và triển khai các chiến lược dài hạn, thay vì chỉ đảm nhận vai trò kết nối đơn thuần. Bên cạnh đó, ông cũng nhấn mạnh rằng quy hoạch vùng nguyên liệu phải được thực hiện một cách khoa học và có chiến lược bài bản, nhằm đảm bảo chất lượng và ổn định nguồn cung cho ngành chè.
 
Các chuyên gia cũng đề xuất phát triển chè hữu cơ nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao từ các thị trường khó tính như châu Âu và Mỹ. Tuy nhiên, hiện nay, việc tìm kiếm nguồn chè hữu cơ trong nước vẫn còn gặp nhiều thách thức.

Hiểu rõ những lợi thế cạnh tranh của mình và tìm ra hướng đi chiến lược phù hợp: Ông Nguyễn Văn Quý - Phó Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH MTV Chè Á Châu nhấn mạnh rằng, để mở rộng cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp và tập đoàn lớn, các nhà sản xuất chè cần phải hiểu rõ những lợi thế cạnh tranh của mình và tìm ra hướng đi chiến lược phù hợp. Đồng thời, việc sản xuất chè xanh và chè đen cũng cần phải được chú trọng phân loại một cách tinh tế, đảm bảo màu sắc và hàm lượng hoạt chất đáp ứng đúng yêu cầu và thị hiếu của từng thị trường quốc tế.
 
Khả năng kết nối và tư vấn cho các doanh nghiệp: Theo quan điểm ông Lê Quang Chuyền - Phó Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam, Giám đốc Công ty cổ phần Chè Mỹ Lâm, Hiệp hội cần xem xét lại vai trò và vị trí sinh thái của mình trong ngành chè, đặc biệt là khả năng kết nối và tư vấn cho các doanh nghiệp. Hiện nay, bộ máy của Hiệp hội còn khá mỏng để giải quyết hiệu quả các vấn đề đang được bàn thảo. Ngành chè là một lĩnh vực rộng lớn, bao gồm từ sản xuất, chế biến, phân phối cho đến văn hóa trà. Do đó, cần có sự củng cố và mở rộng đội ngũ để đáp ứng nhu cầu phát triển. Bên cạnh đó, Hiệp hội cũng cần đưa ra các khuyến cáo cho bà con nông dân, vì việc khai thác chè theo kiểu tận thu hiện nay đang làm giảm chất lượng chè, ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của ngành.

Giải pháp kỹ thuật rõ ràng và thiết thực: Ông Ngô Đức Tú - Giám đốc Công ty Cổ phần Chè Sông Lô chia sẻ: Để tham gia hiệu quả vào thể chế mà Nhà nước đang xây dựng, các doanh nghiệp cần chủ động gửi các văn bản đề xuất và đảm bảo đủ nhân lực, vật lực để Hiệp hội có thể triển khai những đề xuất đó lên các cấp có thẩm quyền. Bên cạnh đó, cần có các giải pháp kỹ thuật rõ ràng và thiết thực để phát triển sản xuất chè. Quan trọng hơn, cần định hướng cụ thể cho người nông dân, không chỉ để đảm bảo nguồn nguyên liệu bền vững mà còn nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho họ.

Xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp và người nông dân: Theo ông Hoàng Thanh Tùng - Công ty Cổ phần Chè Thiên Phú, đề xuất này cần sự can thiệp mạnh mẽ từ Hiệp hội để tác động đến các địa phương, nhằm xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp và người nông dân. Điều này sẽ giúp đảm bảo sự bền vững của vùng nguyên liệu, tạo ra sự hợp tác đôi bên cùng có lợi và thúc đẩy phát triển ngành chè một cách ổn định và lâu dài.

Hỗ trợ kỹ thuật chuyên sâu, giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất: TS. Nguyễn Ngọc Bình - Phó Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam, Phó Viện trưởng Viện KHKT nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc chia sẻ rằng hiện nay, Viện đang hỗ trợ khoảng 50 hợp tác xã mỗi năm trong việc phát triển giống và quản lý vùng nguyên liệu. Ông cũng khẳng định, nếu doanh nghiệp có nhu cầu phát triển giống chè mới, Viện luôn sẵn sàng cung cấp sự hỗ trợ kỹ thuật chuyên sâu, giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất.
 
Qua những ý kiến tại hội nghị lần này, Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam đã đưa ra những định hướng phát triển rõ ràng và đầy tham vọng cho ngành chè trong năm 2025. Một trong những mục tiêu trọng tâm là duy trì sự ổn định trong sản xuất chè búp tươi, chè khô, xuất khẩu và tiêu thụ nội địa, đồng thời nâng cao giá trị thương mại của chè Việt Nam. Điều này sẽ được thực hiện thông qua việc đảm bảo chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu chè mạnh mẽ và thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp trong ngành.

Định hướng phát triển ngành chè năm 2025 không chỉ nhằm thúc đẩy sự kết nối giữa doanh nghiệp, nông dân và nhà nước, mà còn đặt nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành. Cụ thể, các mục tiêu chính bao gồm: Tăng cường thương hiệu “Chè Việt Nam” và nâng cao giá trị xuất khẩu; Hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, đạt tiêu chuẩn quốc tế; Xây dựng các mối liên kết bền vững trong chuỗi giá trị chè, đảm bảo ổn định nguồn nguyên liệu; Áp dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất, chế biến và kinh doanh chè; Mở rộng thị trường, đặc biệt là tại các khu vực như Trung Đông, EU, Mỹ và ASEAN...

Để đạt được những mục tiêu này, cần thiết phải có sự hợp tác chặt chẽ, sự tham gia tích cực từ các địa phương, cùng việc phân định và chứng nhận vùng nguyên liệu đáp ứng yêu cầu của các thị trường quốc tế. Đồng thời, ngành chè cũng cần được hỗ trợ mạnh mẽ từ các chính sách, cơ chế phát triển, cùng các giải pháp, hoạt động thiết thực như đào tạo, tổ chức các cuộc thi trà và vinh danh các cá nhân, tổ chức có đóng góp xuất sắc. Nếu triển khai đồng bộ các giải pháp trên, ngành chè Việt Nam sẽ không chỉ phát triển mạnh mẽ trong nước mà còn nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế, hướng tới xuất khẩu bền vững và giá trị gia tăng cao.

Theo đó, Hiệp hội Chè Việt Nam cũng đã thành lập 6 ban chuyên môn và cải tiến trang web chính thức (vitas.net.vn) để cung cấp thông tin thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp quảng bá sản phẩm và kết nối giao thương. Bên cạnh đó, Hiệp hội kêu gọi các doanh nghiệp tham gia các cuộc thi trà quốc tế tại Pháp và Úc, nhằm nâng cao giá trị thương hiệu chè Việt trên thị trường toàn cầu.

Năm 2025, Hiệp hội sẽ tổ chức cuộc thi "Tea Master Cup Việt Nam 2025" tại Hà Giang, cùng với việc triển khai một sàn giao dịch điện tử dành riêng cho chè Việt, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp tiếp cận thị trường một cách chuyên nghiệp và minh bạch.

Trong thời gian tới, các doanh nghiệp kỳ vọng vào những bước đi chiến lược như mở rộng thị trường trà nước, phát triển các vùng nguyên liệu sạch và khai thác tối đa tiềm năng của thị trường trong nước. Họ mong muốn Hiệp hội sẽ đóng vai trò kết nối trung tâm, tạo ra một nền tảng vững mạnh cho các đơn vị hợp tác và phát triển. Hy vọng rằng, ngành chè sẽ ngày càng đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau để cùng vươn lên và phát triển bền vững trong tương lai.
 
Năm 2025, Hiệp hội sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tôn vinh những doanh nghiệp và nghệ nhân chè xuất sắc, nhằm nâng cao giá trị văn hóa trà Việt Nam. Trong hội nghị lần này, các thương hiệu chè tiêu biểu như: Công ty TNHH Chè Á Châu, Công ty cổ phần Chè Thiên Phú, Tổng Công ty Chè Việt Nam - CTCP, Công ty TNHH Thế Hệ Mới đã được vinh danh, ghi nhận những đóng góp quan trọng của họ đối với sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành chè Việt Nam.
 
Hội nghị lần thứ 3 Ban Chấp hành khóa VI Hiệp hội Chè Việt Nam đã diễn ra thành công rực rỡ, với nhiều định hướng chiến lược quan trọng được đưa ra. Trong bối cảnh thị trường đầy thách thức, ngành chè Việt Nam cần không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng cường liên kết, khai thác tối đa các cơ hội từ cả thị trường nội địa và quốc tế. Với sự đoàn kết của các doanh nghiệp, sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Hiệp hội, ngành chè Việt Nam chắc chắn sẽ có những bước tiến vững chắc và bền vững trong tương lai.

Trong khuôn khổ hội nghị, Ban Chấp hành đã thực hiện dâng hương trang nghiêm tại Nghĩa trang Quốc tế Việt – Lào ở huyện Anh Sơn, bày tỏ lòng tri ân đối với những hy sinh anh dũng của các chiến sĩ bộ đội Việt Nam và bộ đội Lào trong thời kỳ Chiến tranh chống Mỹ cứu nước. Đồng thời, đoàn cũng đã tham quan nhà máy sản xuất của Công ty CP Mía Đường Sông Lam, tìm hiểu quy trình sản xuất và những sáng kiến đổi mới trong ngành.
         

Trí Thức - Diễm Phước
Theo  KT&ĐU

 

Link gốc:  https://kinhtedouong.vn/hoi-nghi-lan-thu-3-ban-chap-hanh-khoa-vi-hiep-hoi-che-viet-nam-tim-huong-di-moi-cho-nganh-che-104700.html