Bệnh dễ bị nhầm lẫn

Sau khi chào đời 3 ngày, bé Trần Bình M. (Nam Định) bỗng nhiên bú tới đâu nôn tới đó, nôn dịch xanh, dịch vàng, đi ngoài phân dính máu.

Tại bệnh viện tuyến dưới, cháu bé được chẩn đoán viêm ruột, chỉ định dùng thuốc nhưng tình trạng không cải thiện và ngày càng trầm trọng. Khi chuyển lên BV Nhi TƯ, bé M. trong tình trạng vật vã, kích thích do mất nước, quấy khóc. Bên cạnh đó, trẻ bị chướng bụng, đặt xông dạ dày ra dịch xanh, thăm hậu môn thấy phân đen lẫn máu cũ.

Sau khi thăm khám và chụp chiếu, các bác sĩ chẩn đoán cháu M. không phải bị viêm ruột thông thường mà mắc “ruột quay bất toàn”, nguy hiểm tới tính mạng. Căn bệnh này làm mạc treo chung ruột bị hẹp, ruột non xoắn chặt lại, gây phù nề, hoạt tử.

BS Vũ Mạnh Hoàn, Phó trưởng khoa Ngoại tổng hợp, BV Nhi TƯ cho biết, sau 3 lần phẫu thuật (lần 2 cách lần đầu 2 ngày, lần 3 cách lần 2 khoảng 2 tuần), các bác sĩ đã buộc phải cắt 80 cm ruột hoại tử, nối lại ruột, làm hậu môn nhân tạo cho bệnh nhi. Phần ruột còn lại chỉ còn khoảng 70 cm.

BS Hoàn thăm 1 bệnh nhi bị ruột quay bất toàn

Tuy nhiên BS Hoàn cho biết, dù trải qua 3 lần phẫu thuật nhưng việc cháu M. được cứu sống là điều vô cùng may mắn. Nếu bệnh nhi nhập viện muộn hơn một vài ngày, tình trạng hoại tử ruột trầm trọng hơn thì các bác sĩ khó lòng cứu chữa.

Tương tự như cháu M, cháu Nguyễn Minh T. (12 tuổi, TP.Hải Phòng) bị nôn trớ từ nhỏ, thỉnh thoảng xuất hiện cơn đau bụng nhưng chỉ thoáng qua. Tình trạng này kéo dài khiến cháu T. còi cọc, gầy yếu hơn hẳn bạn bè cùng trang lứa.

Thấy con gái có biểu hiện lạ, gia đình đã đưa cháu T. khám chữa tại nhiều nơi với các chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản, nôn chu kỳ...

Chạy chữa suốt 5-6 năm ròng, tình trạng của cháu T. ngày càng nặng thêm. Trong một lần vô tình chụp cắt lớp ổ bụng, bác sĩ phát hiện trẻ bị xoắn ruột và sau đó được chuyển tới BV Nhi TƯ để điều trị.

Tại đây, cháu T. cũng được chẩn đoán mắc bệnh ruột quay bất toàn và ngay lập tức được phẫu thuật nội soi tháo gỡ phần ruột xoắn. Do vòng xoắn thắt không chặt nên may mắn, bệnh nhi không bị hoại tử ruột.

Trẻ có thể tử vong

Đây là một dị tật tương đối ít gặp của đường tiêu hoá. Lâm sàng thường biểu hiện ở sơ sinh và trẻ nhỏ nhưng cũng có thể âm thầm không triệu chứng đến khi tình trạng xoắn ruột xảy ra.

Theo nghiên cứu trên thế giới, tỉ lệ mắc bệnh này khá lớn, 1/5.000 trẻ, tuy nhiên tại Việt Nam, đây vẫn được xem là căn bệnh hiếm gặp. Nguyên nhân có thể là do bệnh khó chẩn đoán, phát hiện.

Khi trẻ mắc bệnh, có thể có những biểu hiện rầm rộ, cấp tính như nôn dịch xanh, dịch vàng, bụng chướng, đi ngoài phân máu, nhưng cũng có khi lại chỉ đau bụng thoảng qua, chán ăn, thường xuyên nôn trớ…

Chính vì những triệu chứng này nên bệnh dễ nhầm sang các bệnh nội khoa như trào ngược dạ dày thực quản, viêm ruột, nôn chu kỳ. Nếu phát hiện chậm trễ, trẻ có thể bị hoại tử ruột nghiêm trọng dẫn tới tử vong.

Căn bệnh này có thể dễ dàng xác định nếu các bác sĩ lâm sàng hiểu và nghĩ tới bệnh, chụp lưu thông đường tiêu hóa với thuốc cản quang, siêu âm, cắt lớp.

Từ tháng 4/2017 đến nay, BV Nhi đã điều trị cho 33 trường hợp mắc ruột quay bất toàn, trong đó hầu hết được phẫu thuật bằng phương pháp mổ nội soi, kết quả điều trị khả quan cả về sức khoẻ và thẩm mỹ. Một số trường hợp còn lại, do phát hiện quá muộn, ruột hoại tử quá nhiều nên các bác sĩ buộc phải mổ mở để tháo xoắn, cắt ghép cứu những phần ruột sống còn lại.