Không thể chấp nhận việc ăn bớt 800 triệu của người bị tâm thần

Ông Đỗ Mạnh Hùng - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội trao đổi với báo giới bên hành lang Quốc hội chiều 2/11.

Trao đổi ngoài hành lang QH chiều 2/11 về vấn đề này, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội Đỗ Mạnh Hùng tỏ ra rất bức xúc về vụ việc này.

Trước thông tin Thanh tra Sở Lao động tỉnh Nghệ An vừa làm rõ trong 5 năm qua, cán bộ Trung tâm bảo trợ xã hội của tỉnh này đã ăn bớt gần 800 triệu đồng của những người tâm thần, neo đơn, ông có suy nghĩ gì?

Ông Đỗ Mạnh Hùng: Cách đây ít lâu, báo chí đã có thông tin về bữa ăn rất đạm bạc của những đối tượng sống trong trung tâm bảo trợ xã hội của tỉnh Nghệ An.

Lãnh đạo trung tâm đã giải thích là do địa phương chưa điều chỉnh được mức phụ cấp đối với các đối tượng này theo Nghị định 136 của Chính phủ. Nhưng cho đến lúc này thì thấy không hẳn như vậy khi xuất hiện các thông tin nói rằng có hiện tượng bớt xén, ăn chặn kinh phí ít ỏi trong chế độ chính sách dành cho các đối tượng đang sống ở trung tâm này.

Đảng và Nhà nước ta rất coi trọng những chính sách về an sinh xã hội. Trong thực tế, chúng tôi đi giám sát thì thấy chính sách này của Nhà nước được các cấp Đảng và Chính quyền rất quan tâm và tổ chức thực hiện tốt để đảm bảo một trong bốn nội dung trụ cột về chính sách an sinh xã hội là trợ cấp đối với các đối tượng khó khăn.

Hiện tượng như ở Trung tâm bảo trợ xã hội ở Nghệ An có thể nói là rất hiếm. Trong suy nghĩ, chúng tôi thấy những người trong trung tâm là những người rất khó khăn, rất nghèo khổ, nhẽ ra phải tìm mọi cách để cải thiện cuộc sống và điều kiện sinh hoạt với họ. Nhưng cán bộ liên quan đã không làm được như vậy mà còn có hiện tượng bớt xén gây ra sự vi phạm nghiêm trọng cả về mặt pháp lý cũng như về đạo lý. Tôi nghĩ rằng các cơ quan chức năng làm rõ và xử lý nghiêm những vi phạm này.

Các nhà làm từ thiện là những người đầu tiên phát hiện sự việc này, sau đó Sở LĐ,TB-XH của tỉnh đã vào cuộc nhưng không phát hiện. Phải sau cuộc thanh kiểm tra thứ hai mới phát hiện ra việc ăn bớt này. Ông đánh giá như thế nào về năng lực thanh tra của các cơ quan ở địa phương qua việc này?

Ông Đỗ Mạnh Hùng: Việc thanh tra mà không phát hiện ra dù trong thực tế có vi phạm cho thấy có hai khả năng. Một khả năng là do năng lực chuyên môn, trình độ hạn chế nên không phát hiện ra vi phạm. Thứ hai là có thể biết nhưng do những lý do khác mà vẫn cố tình nói không phát hiện vi phạm. Theo tôi, cả hai trường hợp này đều cần làm rõ và xử lý nghiêm.

Hình ảnh bữa ăn của những người bị tâm thần được chia sẻ trên mạng - Ảnh: TT

Nếu phát hiện ra trách nhiệm cá nhân nào đó thì theo ông có thể truy cứu trách nhiệm hình sự được không?

Ông Đỗ Mạnh Hùng: Phải xác minh làm rõ sự việc và căn cứ vào quy định của pháp luật để tuỳ theo vi phạm mà xử lý tương ứng. Nếu đến mức phải truy tố thì tôi nghĩ là cần thiết xử lý nghiêm để làm gương đối với các vi phạm trong một lĩnh vực rất nhạy cảm, được cả xã hội quan tâm. Còn nếu vi phạm chưa đến mức phải xử lý hình sự thì cũng phải xử lý nghiêm.

Theo ông sự việc này có phải gióng hồi chuông cảnh báo để các cơ quan chức năng cần kiểm tra các trung tâm bảo trợ xã hội khác?

Ông Đỗ Mạnh Hùng: Tôi cho rằng đó là một sự việc rất đáng tiếc và đó không chỉ cảnh báo với các trung tâm, đơn vị mang tính chất công lập mà đối với những đơn vị, những trung tâm hoạt động bằng kinh phí từ các nguồn khác. Chúng ta rất hoan nghênh các vòng tay thân ái, tấm lòng nhân dân và sự chia sẻ với những người khó khăn nhất là những người cao tuổi cô đơn, những người khuyết tật. Nhưng chúng ta cũng không chấp nhận thái độ vụ lợi, lợi dụng sự quyên góp và lòng hảo tâm của xã hội để có cách ăn chặn của các đối tượng này. Vì thế tôi nghĩ rằng một mặt chúng ta cũng phải khuyến khích để huy động tốt hơn những nguồn lực xã hội cho những hoạt động này. Mặt khác thì cũng phải xử lý nghiêm để làm bài học cho những khả năng tiềm ẩn vi phạm.

Cơ quan chức năng đã xem xét lại chế độ chính sách với những người ở trong các trung tâm bảo trợ xã hội như thế nào, thưa ông?

Uỷ ban các vấn đề xã hội vừa tiến hành giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật trong lĩnh vực bảo trợ xã hội mà cụ thể là với người khuyết tật. Và chúng tôi đã kiến nghị từng bước điều chỉnh mức trợ cấp cho các đối tượng được hưởng bảo trợ xã hội bởi vì hiện nay với mức trợ cấp như vậy thì chưa đảm bảo nhu cầu cuộc sống cho các đối tượng. Ở các địa phương, ngân sách địa phương phải bố trí bổ sung. Mặt khác, lãnh đạo các trung tâm cũng đều có sự vận động đối với các nguồn kinh phí khác để nâng mức sống, chi tiêu, đảm bảo cuộc sống hàng ngày cho các đối tượng ở các trung tâm này.