Đắk Lắk: Có hay không việc cưỡng chế nhà trái pháp luật?

Cưỡng chế “ẩu”?

Theo đơn tố cáo của ông Bùi Mạnh Hải, ngày 16-8-2016, UBND phường Tân Lập được giao chủ trì phối hợp với các phòng ban chức năng của UNBD TP. Buôn Ma Thuột tiến hành cưỡng chế tháo dỡ căn nhà xây dựng trái phép trên khu đất 500m2 thuộc Dự án khu dân cư tái định cư buôn Păn Lăm – Kôsiêr (đường Hùng Vương, phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk). Trong quá trình tháo dỡ đã làm hư hỏng, thất thoát, mất mát tài sản của gia đình mình.

Chủ sở hữu khu nhà đất là ông Bùi Mạnh Hải (SN 1980, trú tại số 84 phố Nhân Hòa, phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân ,TP. Hà Nội) và ông Đỗ Văn Hạnh.

Sau khi mua đất, ông Hải đã làm các thủ tục và được cấp có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất số: BT 922535, cấp ngày 21-7-2015, thửa đất số 615, tờ bản đồ số 81. Được sự hướng dẫn của cán bộ phường Tân Lập, ông Hải làm đơn đề nghị tách thửa để chuyển 160m2 sang đất ở đô thị và gửi hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất lên UBND TP. Buôn Ma Thuột và tiến hành xây dựng nhà ở.

Cuối năm 2015, do nhu cầu nhà ở để làm việc và cư trú nên ông Hải đã tiến hành xây dựng công trình nhà ở. Trong quá trình xây dựng chính quyền địa phương có lập biên bản vi phạm hành chính và yêu cầu ngừng thi công xây dựng công trình. Sau đó UBND phường Tân Lập ra văn bản đình chỉ công trình thi công vi phạm trật tự đô thị. Đến ngày 22-3-2016, UBND TP. Buôn Ma Thuột ra quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Ngày 31-3-2016, UBND phường Tân Lập ra Quyết định số 19/QD-CC về việc cưỡng chế và phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị. Ngày 16-8-2016, các cơ quan chức năng tiến hành cưỡng chế công trình xây dựng bằng cách phá bỏ ngôi nhà, nhiều tài sản trong nhà bị hư hỏng mất mát, trong đó, có nhiều tài sản không thuộc đối tượng cưỡng chế (bàn ghế, gường tủ…).

Theo ông Hải: “Khi tiến hành cưỡng chế, gia đình ông không nhận được quyết định cưỡng chế và cũng không được chính quyền tổ chức vận động. Khi Hội đồng cưỡng chế đến cưỡng chế, ông Bùi Mạnh Hùng (bố đẻ lúc đó có mặt) đã có ý kiến rất rõ ràng với ông Nguyễn Minh Đức, Chủ tịch UBND phường Tân Lập là: Gia đình không được nhận Quyết định cưỡng chế phá dỡ. Nếu các anh cố tình phá dỡ là vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Tài sản của gia đình tôi, nếu quyết phá gia đình đề nghị được tự tháo dỡ. Ông Nguyễn Minh Đức đã không đồng ý, ông Đức nói “chúng tôi không để tự tháo dỡ, phải làm cho kịp tiến độ”... Hội đồng cưỡng chế đã không lập biên bản sự tự nguyện của gia đình, mà cố tình cưỡng chế bằng được.

Tài sản của gia đình tôi và tài sản của ông Đỗ Văn Hạnh là tài sản không thuộc diện cưỡng chế nằm trong công trình cưỡng chế. UBND phường Tân Lập không thực hiện yêu cầu đưa tài sản ra khỏi công trình bị cưỡng chế. Gia đình tôi và gia đình ông Hạnh không nhận được quyết đinh tháo dỡ công trình vi phạm một cách hợp pháp nên cũng không có lời nói hay văn bản nào từ chối tài sản.

Khi thực hiện đưa tài sản không bị cưỡng chế trong công trình bị cưỡng chế ra ngoài, Hội đồng cưỡng chế lại xác định đây là tang vật, phương tiện vi phạm nên đã thu giữ. Chính việc xác định sai tính chất của tài sản, nên trong quá trình thu giữ, hội đồng cưỡng chế đã làm bừa, làm ẩu nên làm hư hỏng, thất thoát tài sản của gia đình tôi và gia đình ông Đỗ Văn Hạnh”.

Việc Hội đồng cưỡng chế không có yêu cầu di dời tài sản không bị cưỡng chế ra khỏi công trình bị cưỡng chế và không có việc từ chối tài sản theo quy định tại khoản 5, Điều 34 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP, đã được ông Nguyễn Minh Đức, Chủ tịch UBND phường Tân Lập xác nhận ngày 21-9-2016.

Cũng theo quy định này khoản 5, Điều 34 Nghị định số166: “Việc vận chuyển, trông giữ, bảo quản phải được lập biên bản ghi rõ số lượng, chủng loại, tình trạng tầng loại tài sản”. Nhưng trên thực tế Hội đồng cưỡng chế không lập biên bản ngay tại hiện trường trước khi di chuyển tài sản. Bản thống kê tài sản kèm theo Biên bản số 01/BB-TGTVPT ngày 16-8-2016 được lập và ký sau ngày cưỡng chế 2 tuần. Ông Y Sơn Rô, Buôn trưởng buôn Păn Lăm, phường Tân Lập, TP Buôn Ma Thuột đã khẳng định: “Biên bản cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính và bản thống kê tài sản được lập và ký sau khi tổ chức cưỡng chế phá dỡ 2 tuần tại quán cà phê”.

Theo đơn tố cáo của ông Bùi Mạnh Hải, do quá trình cưỡng chế, tháo dỡ, di chuyển tài sản, Hội đồng cưỡng chế làm thiếu trách nhiệm nên đã gây ra thiệt hại tài sản của gia đình ông hàng tỷ đồng.

Nhiều sai phạm trong quá trình cưỡng chế

Luật sư Bùi Đức Vũ, Trưởng Văn phòng luật sư Vũ Đức ngày 30-9-2016 có văn bản gửi lãnh đạo các cơ quan tỉnh Đắc Lắk đã chỉ ra nhiều sai phạm trong quá trình ban hành cách quyết định cưỡng chế và cưỡng chế vi phạm hành chính về xây dựng nhà ở của ông Bùi Mạnh Hải.

Theo đó, trong quá trình xử lý hành vi vi phạm pháp luật, các cấp chính quyền đã thể hiện việc tùy tiện, bất chấp các quy định pháp luật, cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng, vi phạm đến quyền lợi và lợi ích hợp pháp của công dân. Các hành vi vi phạm pháp luật gây hậu quả nghiêm trọng của một số lãnh đạo UBND TP Buôn Ma Thuột và UBND phường Tân Lập cụ thể như sau:

UBND TP Buôn Ma Thuột và UBND phường Tân Lập xác định ông Bùi Mạnh Hải có hành vi vi phạm hành chính tổ chức thi công xây dựng công trình không có GPXD mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng. Cấp công trình: nhà ở riêng lẻ, móng đá hộc, tường xây gạch. Đối chiếu với các quy định của pháp luật trong các văn bản như: Khoản 3: Điều 103 Luật xây dựng; Khoản 2: Điều 5 Quyết định số 34/2007/QĐ-UBND ngày 5-9-2007 của UBND tỉnh Đắ Lắk thì thẩm quyền cấp GPXD thuộc UBND TP Buôn Ma Thuột. Việc ra Quyết định cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm phải do chủ tịch UBND TP Buôn Ma Thuột chứ không phải UBND phường Tân Lập.

Ông Vũ Văn Hưng, Phó chủ tịch UBND TP Buôn Ma Thuột đã được giao quyền xử phạt hành chính theo văn bản giao quyền số 33/UBND- GQ ngày 4-11-2015 của Chủ tịch UBND TP Buôm Ma Thuột. Việc ông Vũ Văn Hưng ra thông báo số 608/TB-UBND là trái pháp luật, ông Vũ Văn Hưng đã được giao quyền ra quyết định xử phạt hành chính thì không được giao cho người khác ra quyết định cưỡng chế vi phạm trật tự xây dựng đô thị. Thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế vi phạm hành chính phải do ông Vũ Văn Hưng, Phó chủ tịch UBND TP Buôn Ma Thuột ký, không phải là UBND phường Tân Lập. Quyết định số 197/QĐ-CC về việc cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị của UBND phường Tân Lập là trái pháp luật. Thẩm quyền ban hành văn bản này phải là UBND TP Buôn Ma Thuột.

Ngày 21-9-2016, luật sư đã có buổi làm việc với UBND phường Tân Lập để xác minh thông tin về quá trình, trình tự thủ tục xử phạt vi phạm hành chính, UBND phường Tân Lập đã khẳng định trong hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính đang lưu giữ tại UBND phường Tân Lập không có quyết định cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị của UBND TP Buôn Ma Thuột.

Ngày 22-9-2016, luật sư đã có cuộc làm việc với ông Vũ Văn Hưng, Phó chủ tịch UBND TP. Buôn Ma Thuột, trong buổi làm việc đã được lập biên bản, ông Vũ Văn Hưng đã thừa nhận không ra có quyết định cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị, mà giao UBND phường Tân Lập thực hiện.

 Việc ra quyết định cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị trái pháp luật, vi phạm pháp luật trong việc giao (tống đạt) các quyết định cưỡng chế và vi phạm pháp luật trong việc tổ chức cưỡng chế của UBND TP Buôn Ma Thuột và UBND phường Tân Lập đã gây tổn thất về tài sản rất nghiêm trọng, không thể khắc phục hậu quả được.

Khi thực hiện đưa tài sản không bị cưỡng chế trong công trình bị cưỡng chế ra ngoài, Hội đồng cưỡng chế lại xác định đây là tang vật, phương tiện vi phạm nên đã thu giữ. Chính việc xác định sai tính chất của tài sản, nên trong quá trình thu giữ, hội đồng cưỡng chế đã làm bừa, làm ẩu nên làm hư hỏng, thất thoát tài sản của gia đình Bùi Mạnh Hải và gia đình ông Đỗ Văn Hạnh.

Văn phòng luật sư Vũ Đức nhận thấy quá trình ban hành các quyết định và thực hiện xử lý vi phạm hành chính của một số lãnh đạo UBND TP Buôn Ma Thuột và UBND phường Tân Lập đã có đầy đủ dấu hiệu của tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” tại Điều 285 và tội “lạm dụng quyền trong khi thi hành công vụ” quy định tại Điều 282 Bộ luật hình sự. Đề nghị xem xét khởi tố theo quy định của pháp luật. 

Trao đổi với báo PL&XH, ông Vũ Văn Hưng – Phó chủ tịch UBND TP Buôn Ma Thuột cho biết: “Việc ra quyết định cưỡng chế nhà ông Bùi Mạnh Hải là đúng pháp luật, đúng quy trình. Trước khi cưỡng chế chúng tôi đã có quyết định cưỡng chế gửi tới gia đình ông Hải theo đúng quy định của pháp luật”. Tuy nhiên, khi chúng tôi xin xem quyết định cưỡng chế thì ông Hưng cho biết sẽ chỉ đạo cấp dưới làm việc với chúng tôi.