Một bản án chưa thuyết phục

Đất hợp pháp bị chiếm dụng

Theo trình bày của bà Nguyễn Thị Chinh, trước đây vợ chồng bà sinh trên mảnh đất 832m2 thuộc khối phố Đông Quý (P.Thạch Quý, TP.Hà Tĩnh, Hà Tĩnh), của bố mẹ chồng chuyển nhượng lại.

Bà Nguyễn Thị Chinh trình bày sự việc

Năm 1993, vì hoàn cảnh khó khăn, chồng bà Chinh là ông Phạm Văn Danh đưa toàn bộ gia đình đến cư trú tại P.Thạch Linh (TP.Hà Tĩnh). “Lúc đi vợ chồng tôi có bán ngôi nhà tranh trên đất cho ông Lê Văn Ngoạn (hàng xóm), còn toàn bộ cây cối và các công trình khác bán cho bà Lê Thị Thi (cũng là hàng xóm), đất ở thì không bán cho ai” - bà Chinh nói.

Đến năm 2008, vợ chồng bà Chinh và ông Danh trở về khối phố Đông Quý để xây dựng nhà thờ thì thấy đất đã bị con của bà Thi là Trần Hậu Hùng, Trần Hậu Dũng lấn chiếm đi 528,3 m2 để xây dựng nhà. Từ đó đến năm 2013, hai ông bà đã nhiều lần gửi đơn lên UBND P.Thạch Quý yêu cầu giải quyết tranh chấp đất.

Sau 3 cuộc họp, ngày 6-9-2013, UBND P.Thạch Quý đã thông báo về việc giải quyết đơn với nội dung, yêu cầu ông Trần Hậu Hùng và Trần Hậu Dũng trả lại đất cho gia đình bà Chinh nhưng hai ông này không thực hiện. Gia đình bà Chinh đã khởi kiện lên TAND TP.Hà Tĩnh, yêu cầu ông Hùng và ông Dũng trả lại diện tích 528,3m2 đất lấn chiếm của mình.

Bà nói: “Phường cho người về kiểm tra, làm rõ đất của vợ chồng tôi bị lấn chiếm nhưng anh Hùng, anh Dũng không trả mà còn đe dọa nên vợ chồng tôi mới khởi kiện ra tòa”.

Lật bản án ra, bà Chinh cho biết tòa thừa nhận thửa đất tranh chấp có nguồn gốc do cha mẹ của chồng để lại, được sử dụng trước năm 1980. Cụ thể ở bản đồ 299 (đo vẽ 1982) người đứng tên Phạm Văn Cẩn (bố chồng bà Chinh, đã mất), đến bản đồ 371 (đo vẽ 1994) đã chuyển nhượng, mang tên Phạm Văn Danh…

Trước đó ngày 1-6- 2013, P.Thạch Quý đã thành lập đoàn liên ngành đo lại thì diện tích đất của ông Hùng, ông Dũng 1.207,7m2, thừa 408,7m2 so với bản đồ 371, còn mảnh đất của vợ chồng ông Danh kề bên 140m2 thiếu so với bản đồ. Phường kết luận, vợ chồng ông Danh làm đơn đòi lại đất của mình trước đây là có cơ sở pháp lý.

“Vậy mà bản án cho rằng, nhiều năm liền vợ chồng tôi không quản lý, sử dụng đất là đã từ bỏ quyết định sử dụng đất. Bản án nhận định, Nhà nước chưa có quyết định thu hồi đất nhưng gia đình tôi rời khỏi địa phương không có ý kiến gì là chứng tỏ những người sử dụng đất của vợ chồng tôi là đã công khai ngay tính từ thời điểm”, bà Chinh tóm tắt bản án.

Bà Chinh kể, ngày xét xử 18-10-2017, Viện kiểm soát nhân dân TP.Hà Tĩnh đề nghị vụ đòi đất của vợ chồng bà là hoàn toàn hợp lý, hợp pháp. “Vậy mà lúc tuyên án, TAND TP.Hà Tĩnh không chấp nhận yêu cầu khởi kiển của vợ chồng tôi yêu gia đình ông Hùng và Dũng trả lại 528,3m2 đất lấn chiếm. Đất của cha chồng tôi để lại đều có trong sổ mục kê, bản đồ mà tòa lại không thừa nhận…”, bà Chính ấm ức nói.

Viện kiểm sát bảo đúng, tòa bác yêu cầu khởi kiện

Ông Nguyễn Văn Đức, Viện trưởng viện kiểm soát TP.Hà Tĩnh, cho biết hiện viện đã quyết định kháng nghị phúc thẩm bản án đòi lại đất của vợ chồng bà Chinh. “Việc giải quyết tranh chấp của tòa án cấp sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng trong việc đánh giá chứng cứ đã được viện kiểm soát kháng nghị phúc thẩm”, ông Đức nói.

Bà Chinh bên thửa đất bị ông Trần Hậu Hùng và Trần Hậu Dũng lấn chiếm

Theo ông Đức, việc ông Hùng, ông Dũng lấn chiếm đất của vợ chồng bà Chinh là trái quy định của pháp luật. Từ năm 1993 đến nay, vợ chồng bà Chinh không sử dụng nhưng trên thực tế cũng chưa có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền. Mặt khác, ông Dũng, ông Hùng sử dụng đất của vợ chồng bà Chinh từ năm 1995 đến nay không thuộc trường hợp được xác lập quyền sở hữu theo thời hiệu.

Quá trình giải quyết vụ án, ông Hùng và ông Dũng cho rằng vợ chồng ông Danh bán diện tích đất tranh chấp cho mẹ của hai ông này nhưng không cung cấp được tài liệu, chứng cứ chứng minh việc mua bán đất. “Vợ chồng bà Chinh khởi kiện đòi lại đất là có căn cứ, việc tòa án nhân dân thành phố tuyên bác yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là không có căn cứ”, ông Đức khẳng định.

Ông Trần Đức Chính, Phó chánh án TAND TP.Hà Tĩnh, cho biết, ông là chủ tọa phiên tòa xét xử vợ chồng bà Chinh đòi lại đất. Việc viện kiểm soát kháng nghị cho rằng bản án sai phạm nghiêm trọng, ông Chính nói: “Quan điểm của tôi xét xử vụ án đó tôi cho là đúng. Nếu nguyên đơn thấy sai thì cứ kháng cáo lên cấp phúc thẩm”.

Nếu sau này tòa phúc thẩm tuyên án vợ chồng bà Chinh thắng kiện đòi quyền lợi đất thì bản án sơ thẩm có oan không? Ông Chính trả lời: “Oan với sai gì, tòa phúc thẩm chưa xét xử tôi biết họ đúng hay sai gì…”.

Ngày 31-10-2017, vợ chồng bà đã làm đơn kháng cáo bản án sơ thẩm ngày 18-10-2017 của TAND TP.Hà Tĩnh.

Theo luật sư Nguyễn Khắc Tuấn, trưởng Văn phòng Luật sư An Phát cho biết, việc vợ chồng bà Chinh kháng cáo bản án của tòa án TP.Hà Tĩnh là có căn cứ. Bán án của tòa thành phố tuyên là chưa khách quan, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi, lợi ích hợp pháp của đương sự.