Ghi nhận tại xã Nhân Hòa, tỉnh Nghệ An, khoảng 30 ha chè công nghiệp bị ngập úng sâu do lũ. Khi nước rút chưa được bao lâu, nắng nóng gay gắt lại xảy ra đột ngột khiến cây chè không kịp thích ứng, dẫn đến khô héo và chết nhanh trên diện rộng. Người dân cho biết, để có được một vườn chè tốt phải mất từ 5 đến 6 năm trồng và chăm sóc kỹ lưỡng. Những ruộng chè đến kỳ thu hoạch ổn định có thể cho thu búp đều đặn 5–6 lần mỗi năm. Tuy nhiên, sau đợt thiên tai vừa qua, phần lớn diện tích chè bị ngập đã bị thiệt hại nghiêm trọng. Quá trình phục hồi, nếu có thể, cũng sẽ kéo dài ít nhất vài năm.
Chè Nghệ An thiệt hại nặng sau mưa lũ và nắng nóng cực đoan
Các chuyên gia nông nghiệp cho rằng, nguyên nhân khiến cây chè bị chết nhanh sau lũ là do hiện tượng thiếu oxy nghiêm trọng tại vùng rễ. Khi cây bị ngập úng kéo dài, đất rơi vào trạng thái bão hòa nước, oxy không thể khuếch tán vào trong đất khiến rễ cây không hô hấp được. Sau khi nước rút, lớp bùn dày bám trên bề mặt đất càng làm cho không khí khó thấm xuống, cản trở quá trình trao đổi khí của rễ. Trong điều kiện đó, cây chè phải hô hấp yếm khí, dẫn đến sự tích tụ các chất độc tại vùng rễ. Các lông hút – bộ phận quan trọng để hấp thu nước và dinh dưỡng – bị tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến suy kiệt. Cây không thể quang hợp hiệu quả, lá dần úa vàng, chồi non phát triển kém, sau đó rụng lá và chết rũ toàn bộ.
Điều đáng lo ngại là sau khi nước rút, nhiều người dân vội bón phân cho cây để phục hồi nhanh, nhưng điều này lại có thể gây tác dụng ngược. Cây chè trong trạng thái suy yếu không thể hấp thụ phân bón, khiến rễ bị “xót”, dẫn đến chết nhanh hơn. Theo khuyến cáo, việc đầu tiên cần làm là tập trung khơi thông mương rãnh để đảm bảo vườn chè được thoát nước hoàn toàn. Những vùng đất thấp trũng dễ đọng nước cần được xử lý kịp thời nhằm tránh tình trạng tái úng cục bộ.
Khi vườn chè đã khô ráo, người trồng nên tiến hành cắt tỉa các cành yếu, cành vượt và lá già để giảm bớt gánh nặng dinh dưỡng cho cây, giúp cây tập trung phục hồi phần thân chính. Giai đoạn tiếp theo là xử lý bề mặt đất bằng cách cào nhẹ lớp bùn khô, giúp không khí dễ dàng thấm xuống, cải thiện điều kiện hô hấp cho rễ.
Cần phải theo dõi sát sao và chăm sóc đặc biệt để cây è phục hồi sau ngập úng
Chỉ khi cây có dấu hiệu phục hồi rõ rệt, bà con mới nên tiến hành bón phân với lượng nhẹ, kết hợp phân NPK với phân trung – vi lượng để tăng cường sức đề kháng. Đồng thời, cần theo dõi chặt chẽ tình hình sâu bệnh hại lá, đặc biệt là các loại nấm phát sinh sau mưa lũ. Nếu phát hiện, cần xử lý kịp thời bằng thuốc bảo vệ thực vật phù hợp với cây chè.
Việc phục hồi cây chè sau bão lũ không chỉ phụ thuộc vào kỹ thuật chăm sóc đúng cách mà còn đòi hỏi sự kiên nhẫn và theo dõi thường xuyên. Người dân cần quan sát kỹ tình trạng sinh trưởng của cây, độ ẩm đất, các biểu hiện bất thường để điều chỉnh các biện pháp can thiệp kịp thời và hợp lý.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu khiến các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng khó lường, công tác phục hồi và thích ứng càng trở nên cấp thiết. Việc kết hợp giữa kỹ thuật nông nghiệp chính xác và sự chủ động của người dân sẽ giúp cây chè sớm vượt qua giai đoạn khó khăn, phục hồi năng suất và tiếp tục đóng góp cho phát triển kinh tế địa phương.
Diễm Phước
Theo kinhtedouong.vn
Link gốc:
Ngôi trường chuyên săn huy chương vàng Olympic quốc tế