Nhắc đến bức tranh làng năm xưa, nhiều người xã Mỹ Lộc (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) không khỏi rùng mình bởi cái nghèo, đói bao trùm. Những già làng lạc quan nhất cũng không thể ngờ rằng một ngày trên mảnh đất cằn cỗi sỏi đá này nhà cao tầng mọc lên san sát, biến miền quê nghèo thành xứ phồn hoa.
Buổi sáng, ông Nguyễn Trọng Thiểu tuổi ngoài lục tuần ngồi khoan thai trên bộ bàn ghế bằng gỗ nguyên khối, thưởng thức chén trà đắng. Ông là thương binh nhưng còn khỏe lắm, ngồi nói chuyện với chúng tôi ông luôn miệng cười khà khà.
Hỏi chuyện về làng, ông bảo: “Cái làng Nhật Tân này ‘thay da đổi thịt’ chừng chục năm trở lại đây nhờ trai làng xuất ngoại mang tiền về, chứ bám vào ruộng vườn bao giờ mới xây nhà lầu được”.
 |
| Những ngôi nhà xây dựng kiểu Thái giữa làng quê Mỹ Lộc |
Trong ký ức của ông vẫn chưa thể quên những năm tháng khó khăn đến ngột ngạt tại miền quê này. Là một xã nằm giữa ranh giới miền núi và đồng bằng, người dân thuần nông, nhưng để sống bằng ruộng vườn quả không dễ bởi đất đai cằn cỗi, khí hậu bốn mùa khắc nghiệt.
“Mấy chục năm sống trên đời, chưa bao giờ tôi chứng kiến mảnh đất này lại có người phất lên bằng nghề cày ruộng. Vất vả quanh năm mới đủ cái ăn, nhà càng đông con thì cuộc sống càng cơ cực trăm bề” - ông Thiểu kể.
Ông Nguyễn Văn Dịnh (80 tuổi, thôn Nhật Tân), một thời bám trụ với đồng ruộng, kể lại, trước thì đói lắm, ruộng bậc thang làm chỉ đủ ăn. Cay nghiệt nhất khi mùa màng đến chưa kịp thu hoạch gặp mưa lớn nước trên núi đổ về thì toàn bộ hoa màu bị cuốn sạch.
Ông kể, trước những năm 90, cả làng không có nỗi một gian nhà ngói, người dân trong thôn sống tạm bợ trong những ngôi nhà tranh vách đất tựa lưng vào sườn núi. Khổ nhất là mùa mưa bão về, mái lều tranh dột tứ phía, nhiều năm bão lớn về xô nhà ngã như rạ, dân tình thấp thỏm sống không yên.
“Nông dân thường đông con, vài ba sào ruộng làm đủ ăn là may lắm, chưa bao giờ dám nghĩ mảnh đất này lại thoát nghèo rồi xây nhà to, sắm xe đẹp” - ông Dịnh nói.
 |
| Ông Nguyễn Trọng Thiểu trong ngôi nhà khang trang của gia đình. |
Sống trên mảnh đất sỏi đá, thanh niên lớn lên lũ lượt kéo nhau đến các đô thị lớn trong nước làm việc. Nhưng đồng lương công nhân cũng chỉ tạm sống qua ngày, thanh niên rời làng được vài năm lại trở về với góc ruộng quen thuộc
Không khuất phục với số phận, người lao động bắt đầu tìm tòi con đường xuất ngoại, khi ăn nên làm ra lại về kéo theo người làng cùng tham gia. Cứ thế, thanh niên lũ lượt xuất ngoại đem của cải về làm giàu cho thôn làng.
