Bưởi ngon, cam ngọt ở ‘đỉnh lửa, rốn lũ’ dẫn lối thoát nghèo cho người dân miền núi

Bưởi và cam chiếm 90% diện tích cây ăn quả

Huyện miền núi Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh được ví như “chảo lửa, túi mưa” của cả nước. Mùa nắng nền nhiệt thường cao hơn các địa phương khác từ 1 – 2 độ C, mùa mưa, chưa nơi nào ngập lụt Hương Khê đã phủ kín màu nước bạc.

Có lẽ bởi chính sự khắc nghiệt ấy, thiên nhiên đã ban tặng cho vùng đất này nhiều đặc sản nổi tiếng như: bưởi Phúc Trạch, cam Khe Mây, dó trầm…

Nhận thấy tiềm năng từ những loại cây ăn quả có múi trong phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Trong những năm qua, bên cạnh sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, nhiều hộ dân đã mạnh dạn tập trung mở rộng diện tích, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhờ đó chất lượng và số lượng bưởi Phúc Trạch, cam Khe Mây ngày càng tăng, đưa lại giá trị kinh tế cao.

Đến nay, toàn huyện có gần 5.300ha cây ăn quả, trong đó bưởi Phúc Trạch và cam Khe Mây chiếm 90% tổng diện tích (khoảng 4.730ha).

Là địa phương có diện tích đất trồng bưởi Phúc Trạch nhiều nhất của huyện Hương Khê, ông Cao Quốc Hội – Chủ tịch UBND xã Hương Trạch cho biết: “Hiện toàn xã có 460ha trồng bưởi, trong đó có 420ha đã cho thu hoạch. Thu nhập từ cây bưởi hàng năm hơn 50 tỷ đồng. Đây là cây chủ lực phát triển kinh tế của địa phương. Mức thu nhập phổ biến từ bưởi của các hộ dân trên địa bàn đạt khoảng 70 - 80 triệu đồng, nhiều hộ đạt từ 200 - 400 triệu đồng/năm. Nhờ bưởi, xã Hương Trạch từ xã đặc biệt khó khăn, nằm trong diện chính sách đặc thù theo Quyết định 135/1998/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ nay đã “lột xác” thần kỳ”.
 
Xã, thị trấn nào cũng có những vườn đồi tiền tỷ

Chia sẻ với phóng viên, ông Nguyễn Trí Đồng – Trưởng phòng NN & PTNN huyện Hương Khê cho biết, với tổng diện tích đất nông nghiệp hơn 114.400ha và nhận thấy tiềm năng phát triển cây ăn quả có múi, thời gian qua huyện đã tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát huy lợi thế vườn, đồi. Đồng thời vận dụng chính sách của cấp trên và xây dựng các chính sách cấp huyện phù hợp nhằm khuyến khích người dân mạnh dạn đầu tư xây dựng và mở rộng diện tích cây ăn quả.

“Đến nay, ở bất kỳ xã, thị trấn nào trên địa bàn huyện cũng đều có những vườn đồi tiền tỷ”, ông Đồng nói.

Ngoài ra, theo Phòng NN & PTNN huyện Hương Khê, bưởi Phúc Trạch hiện là 1 trong 39 chỉ dẫn địa lý của Việt Nam đã được EU cam kết bảo hộ từ ngày 1/8/2020. Đây không chỉ là sự kiện nâng tầm thương hiệu bưởi Phúc Trạch mà còn mở rộng cánh cửa xuất khẩu nếu đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, sản lượng của thị trường đích.

Trước đó, năm 2019, “Cam Khe Mây” cũng chính thức được cấp nhãn hiệu chứng nhận (nhãn hiệu tập thể) và trở thành 1 trong 20 sản phẩm đặc sản, làng nghề được công nhận nhãn hiệu tập thể tại tỉnh Hà Tĩnh.

Có thể nói, với sự nỗ lực duy trì và phát triển cây trồng chủ lực, có thể khẳng định cam Khe Mây, bưởi Phúc Trạch đã trở cây thành chủ lực của kinh tế vườn đồi, góp phần thay đổi mạnh mẽ diện mạo kinh tế miền núi Hương Khê và nâng cao tiêu chí thu nhập trong nông thôn mới của người dân nơi đây.
 
Tận dụng nền tảng số đưa đặc sản vượt qua ‘lũy tre làng’

Bên cạnh đó, để thương hiệu “bưởi Phúc Trạch, cam Khe Mây” tiếp tục ổn định và vươn xa, những năm gần đây, huyện Hương Khê và người dân đã bắt đầu tiếp cận với các kênh bán hàng hiện đại, nhờ đó một số lượng không nhỏ bưởi, cam chất lượng cao được bán trên các trang thương mại điện tử lớn, mạng xã hội…

Từ bỏ công việc ổn định ở thành phố, vợ chồng anh Trần Xuân Loát (Giám đốc HTX nông nghiệp Choa) đã về quê lập nghiệp, tiên phong đưa nông sản quê hương lên sàn thương mại điện tử, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Chia sẻ với chúng tôi, anh Loát cho biết, những thức quà quê bình dị như cam Khe Mây, bưởi Phúc Trạch, đã thôi thúc anh cần phải làm cái gì đó cho quê hương. Do đó, sau khi tốt nghiệp, anh đã quyết định về quê lập nghiệp.

Năm 2013, anh quyết định thành lập HTX nông nghiệp choa với mục đích là quảng bá bán các sản phẩm của quê hương như bưởi Phúc Trạch, cam Khe Mây, trầm hương. Kế đó, để các sản phẩm quê hương đến gần hơn với người tiêu dùng, anh Loát đã sử dụng mạng xã hội Foobok, Youtobe, Tiktok để quảng bá nông sản của quê hương.

“Thời điểm mới bắt đầu làm các clip ngắn đăng lên nền tảng xã hội không có view, không có người mua, cũng nản lắm. Nhưng sau thời gian kiên trì học hỏi, đổi mới nội dung thì dần có view và có khách hàng. Hiện nay, chúng tôi chủ yếu bán qua kênh online, trong bình mỗi năm HTX của chúng tôi tiêu thụ hơn 100 tấn bưởi, 20 tấn cam, đem về doanh thu hơn 4 tỷ đồng”, anh Loát bộc bạch.

Ngoài ra, để đồng hành với người trồng bưởi, thời gian qua UBND huyện Hương Khê đã tổ chức nhiều lớp tập huấn về công tác quản lý, hướng dẫn quảng bá, bảo vệ thương hiệu và tiêu thụ sản phẩm cho hơn 500 người dân ở những vùng trọng điểm trồng bưởi Phúc Trạch, cam Khe Mây.

Đồng thời, chính quyền huyện cũng xúc tiến phối hợp với các tập đoàn phân phối có các hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện ích (BigC, Vinmart, Vinmart+...), các sàn thương mại điện tử (Postmart.vn, Shopee, lazada, sendo…), tiểu thương kinh doanh trên nền tảng online (Zalo, Facebook, Tiktok…) để tăng số lượng bán ra cho trái bưởi, quả cam.

Nhờ làm tốt công tác quảng bá sản phẩm nên nhiều năm nay, bưởi Phúc Trạch, cam Khe Mây không ngừng được mở rộng thị trường. Các thị trường lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, bưởi Phúc Trạch, cam Khe Mây đều đã có mặt.

Đầu ra ổn định nên diện tích trồng bưởi Phúc Trạch, cam Khe Mây ở huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) cũng được duy trì và mở rộng. Theo đó, đời sống kinh tế người trồng bưởi không ngừng được cải thiện.

Quỳnh Nga