Giá thuê nhà công vụ thấp hơn nhà trọ có phản cảm?

“Không thể tính giá thuê nhà công vụ cho quan chức thuộc diện được thuê như giá thuê ngoài xã hội, nhưng cách tính giá như hiện nay là thiếu thuyết phục” - TS Lê Hồng Sơn (Cục Kiểm tra văn bản - Bộ Tư pháp) có ý kiến.

Đừng để giá thuê thấp đến mức phản cảm

Luật Nhà ở sửa đổi vừa có quy định cán bộ sau 3 tháng rời vị trí công tác phải trả lại nhà, nếu không trả sẽ bị cưỡng chế thu hồi. Luật này cũng đưa ra điều khoản mới về tính giá nhà nước cho thuê đối với nhà công vụ, theo đó mức giá được áp dụng là 14.000 – 18.000 đ/m2/tháng. Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam nhận xét, với mức giá này, một người thuê căn hộ 150m2 (tiêu chuẩn với Bộ trưởng) thì cũng tốn 2 triệu đồng/tháng, giá này phù hợp so với mức lương 14 triệu đồng của Bộ trưởng.

Tuy nhiên, theo phân tích của TS. Lê Hồng Sơn (Cục Kiểm tra văn bản - Bộ Tư pháp), nói mức giá thuê nhà 2 triệu đồng phù hợp với mức lương của Bộ trưởng (14 triệu đồng) thì sẽ rất ít người đồng ý.

“Mức thu nhập thực tế của một bộ trưởng có thể cao hơn nhiều. Do vậy, cách tính giá thuê nhà công vụ đối với cấp bộ trưởng không thể vài triệu cho 150m2 mà phải khác” – ông Sơn nhận định.

Căn biệt thự sang trọng được cho là nơi ông Hoàng Văn Nghiên đang sinh sống - Ảnh: báo Giao thông Vận tải

Cho rằng cách tính toán giá thuê nhà của Bộ Xây dựng là không thể hiện đúng bản chất, thực chất của giá thuê nhà, ông Sơn nhận xét: “Đồng ý là không thể tính giá thuê nhà công vụ cho quan chức thuộc diện được thuê như giá thuê ngoài xã hội, nhưng cách tính như vậy tôi cho là thiếu sức thuyết phục”.

“Nói thuê nhà công vụ giá 2 triệu là phù hợp với mức lương của Bộ trưởng thì không ai tin và cũng ít người đồng thuận. Chư kể, nếu căn cứ vào những diện tích, cơ ngơi nhà công vụ mà quan chức được thuê với giá thực tế ngoài xã hội thì ai cũng biết nếu cao hơn gấp chục lần thì vẫn còn là rất khiêm tốn” – ông Sơn nói.

Đơn cử, trường hợp gần đây, khi có thông tin ông Hoàng Văn Nghiên được thành phố cho thuê biệt thự 12 Nguyễn Chế Nghĩa trên thửa đất rộng 411 m2 với giá chỉ gần 460 nghìn đồng/tháng, dư luận đã không khỏi ngỡ ngàng.

“Thấp đến mức phi lý, phản cảm. Đây là sự bất hợp lý trong cơ chế, chính sách giá thuê nhà do chính Nhà nước đặt ra” -  ông Sơn có ý kiến.

Cán bộ thuê nhà công vụ phải có nhu cầu thực sự

TS. Lê Hồng Sơn cũng cho rằng, không nên tạo ra chính sách bộ trưởng nào cũng được thuê nhà công vụ. Nhà công vụ chỉ nên dành cho người không có nhà ở thực sự do quá trình luân chuyển, điều động, ở xa gia đình.

Theo ông Cục trưởng, trước hết, phải xác định rõ “ai” và “khi nào” được ở nhà công vụ, cơ chế chính sách đối với người thuê nhà công vụ như thế nào. Đối tượng ở nhà công vụ không nên quá rộng, tràn lan.

Tiêu chuẩn được thuê nhà công vụ phải xuất phát từ nhu cầu thực sự của những người có chức vụ do điều kiện phân công, luân chuyển mà không có nhà hoặc phải xa gia đình. Thứ hai, cách tính giá thuê nhà cần được xem xét. đối chiếu với mức giá thị trường.

Ông Sơn còn cho hay, hiện nay nhiều người đặt câu hỏi về quy định trả nhà công vụ. Khi nào thì họ buộc phải trả nhà công vụ? Có người sẵn sàng trả nhà công vụ nếu có cơ chế rõ ràng, minh bạch nhưng có người không muốn trả, thậm chí chiếm dụng để thu lợi. Mặt khác, cần quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của người thuê đối với nhà công vụ..

Theo quan điểm của vị Cục trưởng này, nhà công vụ chỉ nên dành cho cán bộ, công chức theo dạng luân chuyển, xa nhà, xa gia đình trong một thời gian nhất định. Không nên bố trí cho những cán bộ đã có nhà riêng, ở cùng gia đình, không phải đi xa.

"Nhà công vụ cũng được xây dựng từ ngân sách nhà nước, từ tiển thuế của dân. Đó là tài sản nhà nước, phải có cơ chế minh bạch để không bị lạm dụng, lãng phí" - ông Cục trưởng nhấn mạnh.