Những vụ này xảy ra đã lâu, bị phát hiện cách nay vài tháng, cơ quan chức năng địa phương vào cuộc xử lý bước đầu, sau đó... im lặng. Sau khi vụ 12 con dê hộ nghèo “lạc” vào trang trại của ông bí thư Huyện ủy Thạch Thành (Thanh Hóa) bị khui ra, UBND và Thường trực Tỉnh ủy đã chỉ đạo làm rõ, cấp lại cho đúng đối tượng; riêng việc xử lý các cá nhân mắc sai phạm thì suốt 3 tháng qua xem như đã rơi vào quên lãng. Hay vụ “ăn” gà, “ăn” nhím ở Quảng Nam cũng vậy, lãnh đạo tỉnh đã giao cho huyện tổ chức xử lý kỷ luật, huyện cũng đã bày tỏ quan điểm sẽ làm ra ngô ra khoai nhưng rồi “vì quá nhiều việc” nên phải gác lại (!).

Xử lý kỷ luật cán bộ chỉ cấp xã, huyện; tính chất vụ việc lại khá đơn giản, vậy mà kéo dài rất lâu trong khi trước đó, “dắt” dê hay “ăn” gà, nhím thì lại rất nhanh. Có phải do cố tình “nín thở qua sông”?

Tham nhũng và tiêu cực hễ có điều kiện là nảy nở, sinh sôi. Vậy nhưng đa số vụ khi phát hiện, phanh phui được thì khâu xử lý kỷ luật lại rất đủng đỉnh vì những lý do mơ hồ như “để khỏi oan cho cán bộ” hoặc “tránh vỡ bình quý”... Ví như vụ chặt cây xanh ở Hà Nội: Xuống tay đốn hạ và trồng mới hết sức thần tốc, đến khi có lệnh ngưng và kết luận có sai sót, phải xử lý kỷ luật thì tỏ ra “thận trọng”, “làm từng bước chắc chắn”; đến nay, mới chỉ vài cán bộ cấp phòng thuộc một sở bị đình chỉ công tác!

Nước ta đã phải trả giá rất nhiều cho nạn tham nhũng và cách thức chống tham nhũng thiếu quyết đoán. Tuần trước, đại diện JICA (Nhật Bản) đã đưa ra lời cảnh báo đanh thép đối với vụ đưa hối lộ của JTC ở dự án đường sắt trên cao (Hà Nội) và hiện lực lượng công pháp Hàn Quốc đang đẩy mạnh điều tra nghi án tiêu cực của POSCO có liên quan một số dự án ở Việt Nam. Chúng ta tất nhiên không trông mong điều xấu sẽ đến nhưng nếu có tiêu cực thì cũng cần phải chấp nhận đau đớn một lần như đã từng đau với vụ đại lộ Đông Tây, vụ JTC. Cắt đi một phần ung nhọt rồi cơ thể sẽ lành lặn và khỏe mạnh lên, vậy thì có gì phải tiếc!

Cũng chính vì cách xử lý “giơ cao đánh khẽ” mà những kẻ sâu mọt chẳng ngán sợ, có dịp là “ăn”, “ăn của dân không từ một cái gì” - như Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan đã từng ta thán về tình trạng tham nhũng vặt ở các địa phương (tại phiên họp cho ý kiến về báo cáo giám sát việc thực hiện chính sách bảo hiểm y tế giai đoạn 2009-2012 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào sáng 11-9-2013).

Tệ trạng mà phó chủ tịch nước nêu từ 2 năm trước đến nay không giảm mà ngược lại “soi” vào đâu cũng thấy “ăn”. Những vụ nhỏ mà không làm rõ thì những vụ lớn sao xử cho nghiêm! Và thực tế làm quan - phát tài, dễ “ăn” - khó sa lưới đó cũng lý giải vì sao nạn chạy chức, chạy quyền ở xứ ta chưa chấm dứt.