Các huyện, xã sẽ sáp nhập như thế nào?

Tại hội nghị tổng kết công tác ngành Nội vụ hôm qua, một số địa phương nêu vướng mắc trong việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên quy mô dân số.

Địa phương lo lắng

Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Quốc Khánh cho biết, tỉnh có 194/262 xã chưa đạt 50% 1 trong 2 tiêu chuẩn về diện tích và dân số (nhiều xã chưa đủ chuẩn nhất nước).

Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Quốc Khánh

Tỉnh chỉ đạo từ nay đến 2021 bố trí số lượng cán bộ, công chức cấp xã theo hướng giảm: xã loại 1 không quá 21 người, loại 2 không quá 20, loại 3 không quá 19 người.

Theo đó đến năm 2021, Hà Tĩnh sẽ giảm được hơn 1.200 cán bộ công chức cấp xã. Từ 2021 trở đi, mỗi năm tỉnh tiết kiệm được khoảng 70 tỷ đồng từ nguồn chi lương cho cán bộ, công chức cấp xã.

Để thực hiện việc này, từ nay đến 8, Hà Tĩnh phải hoàn thành bố trí mỗi xã không quá 8 người hoạt động không chuyên trách, giảm hơn 2.000 người.

Tuy nhiên, ông Khánh đề nghị Bộ Nội vụ sớm có hướng dẫn, kế hoạch, lộ trình thực hiện sáp nhập xã, huyện, trong đó nêu rõ nguyên tắc để giải quyết được khó khăn, vướng mắc như tỉnh đã nêu.

Tỉnh Hoà Bình có 5 huyện chưa đạt 50% 1 trong 2 tiêu chuẩn; 1 huyện chưa đạt 50% cả 2 tiêu chuẩn về dân số và diện tích tự nhiên.

Với cấp xã, Hoà Bình có 31 xã, thị trấn chưa đạt 50% tiêu chuẩn vả 2 tiêu chuẩn diện tích và dân số.

Tỉnh đã xây dựng xong đề án và báo cáo Bộ Nội vụ xem xét. Trong đề án, tỉnh dự kiến sáp nhập, điều chỉnh địa giới huyện Kỳ Sơn vào TP Hoà Bình.

Sau khi thực hiện, Hoà Bình còn 10 đơn vị hành chính cấp huyện gốm 1 thành phố và 9 huyện.

Đối với cấp xã, tỉnh dự kiến giảm 59 đơn vị và còn 151 đơn vị hành chính cấp xã, giảm chi ngân sách khoảng 26 tỷ đồng/năm. 

Có yếu tố đặc thù không phải sáp nhập

Bộ Nội vụ đang trưng cầu ý kiến cho dự thảo tờ trình và Nghị quyết của UB Thường vụ QH và Chính phủ về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã. 

Bộ đưa ra 6 nguyên tắc trong việc sắp xếp huyện, xã.

Cụ thể là phải đảm bảo lộ trình tổng thể chung trong từng giai đoạn; thực hiện đúng quy trình, thủ tục, bảo đảm công khai, dân chủ.

Đồng thời ưu tiên sáp nhập, hợp nhất nguyên trạng một hoặc một số huyện, xã chưa đạt tiêu chuẩn vào đơn vị hành chính cùng cấp liền kề đã từng chia tách trước đây hoặc những nơi tương đồng về điều kiện địa lý tự nhiên, phong tục tập quán.

Khi sắp xếp, những nơi chưa đạt 50% cả 2 tiêu chí thì không nhất thiết đơn vị hành chính mới phải đủ cả 2 tiêu chí về diện tích và dân số nhưng ít nhất phải đạt 1 trong 4 điều kiện....

Dự thảo cũng đưa ra những huyện, xã không bắt buộc phải sáp nhập. Đó là những nới có yếu tố đặc thù về điều kiện vị trí địa lý tự nhiên biệt lập như khu vực hải đảo, cù lao; có truyền thống, lịch sử hình thành và giữ ổn định từ trước năm 1945 đến nay; có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh, khu vực biên giới mà nếu sáp nhập sẽ gâp xáo trộn, tạo bất ổn.

Những trường hợp này, tuỳ tình hình thực tế, UBND tỉnh trình Chính phủ xem xét thực hiện sắp xếp.

Việc sáp nhập huyện, xã gai đoạn 2019 - 2021 sẽ được UBND cấp tỉnh xây dựng đề án tổng thể trình tỉnh uỷ, thành uỷ thông qua. Sau đó, UBND tỉnh báo cáo Bộ Nội vụ chủ trì xem xét, thẩm định trình Chính phủ xem xét, phê duyệt. Cuối cùng UB Thường vụ QH quyết định việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.

Để kịp thời hoàn thành việc sắp xếp huyện, xã chưa đạt 50% cả 2 tiêu chuẩn về diện tích và dân số như Nghị quyết 37 của Bộ Chính trị đề ra, Nghị quyết này cần ban hành và có hiệu lực từ tháng 2/2019. 

Vì vậy Chính phủ đề nghị UB Thường vụ QH đồng ý xem xét thông qua nghị quyết này theo trình tự, thủ tục rút gọn.