9 điều trường tiểu học Nhật Bản trang bị cho trẻ

Môi trường giáo dục Nhật Bản khiến những đứa trẻ sẵn sàng đương đầu với mọi khó khăn

Kumiko Makihara - tác giả của cuốn sách nổi tiếng tên "Dear Diary Boy" - là một bà mẹ đơn thân nhận con nuôi từ Kazakhstan. Để con trai có môi trường học tập tốt, hai mẹ con đã chuyển tới Tokyo, Nhật Bản. Nhờ những kỹ năng tuyệt vời mà giáo dục Nhật mang lại, con trai cô có thể sẵn sàng đối mặt với bất cứ thử thách nào ở môi trường đa văn hóa và phức tạp như Mỹ.

Dưới đây là những dòng chia sẻ được cô đăng tải trên trang Washington Post.

Là mẹ của một sinh viên năm nhất, tôi chia sẻ mối lo lắng này với những bậc cha mẹ có con đang trong độ tuổi, chẳng hạn như “Liệu con có theo kịp các bạn trong lớp không” hay “Có nên tham gia vào đội bóng của trường hay không?”. Nhưng có rất nhiều điều tôi không lo lắng về con mình như việc kết bạn, sống độc lập và đứng lên từ thất bại.

Đây là cách trường tiểu học ở Tokyo đã chuẩn bị cho con trai tôi để con sẵn sàng đương đầu với những thách thức của đại học ở Mỹ.

Luôn biến mình thành một phần của cộng đồng

Một từ con được học tại trường là "rentai", có nghĩa là tình đoàn kết. Ngay từ những ngày đầu tiên đi học, con luôn được nhắc nhở rằng mình là thành viên của một tập thể.

Mỗi khi bắt đầu một mối quan hệ mới, "Aisatsu" là câu chào hỏi được dùng. Từ này nhấn mạnh vào tinh thần đồng đội giúp con học cách chấp nhận lẫn nhau, hòa nhập với các thành viên trong tập thể. Từ đó tất cả học sinh đều có một bước đệm hoàn hảo, sẵn sàng làm quen với môi trường đại học một cách suôn sẻ.

Làm thay công việc của lao công

Tại Nhật Bản không hề có tư tưởng học sinh đến trường chỉ để học. Học sinh Nhật phải tự dọn lớp học thay công việc của những lao công. Một trong những đồ vật học đầu tiên tôi phải chuẩn bị cho con trai là một miếng vải bụi. Đó là tấm vải nhỏ có mũi khâu chạy theo đường chữ X để tạo độ bền. Tấm vải này được treo cạnh bàn học ở lớp để làm vệ sinh hàng ngày.

Ngoài ra, khi quay lại trường sau kỳ nghỉ hè hay nghỉ lễ, học sinh Nhật phải mang theo găng tay để nhổ cỏ, đồng thời mang sẵn khăn để lau mồ hôi. Vì vậy, khi lên đại học, việc giữ phòng ký túc xá luôn gọn gàng trở thành một điều quá dễ dàng đối với các con.

Tự xử lý xung đột

Khi bắt đầu vào lớp 1, con trai tôi phải tự tìm nơi trú ẩn để tránh một cậu bé lớp trên bắt nạt. Cũng có lúc, con xảy ra xô xát lăn lộn trên sàn lớp học. Tuy nhiên, các giáo viên không can thiệp trừ khi thấy sắp xảy ra chấn thương về thể chất hoặc tâm lý.

Triết lý của trường học là để trẻ tự giải quyết các vấn đề của bản thân. Nhờ điều này, chúng có thể xử lý tranh chấp với bạn cùng phòng ở ký túc xá khi vào đại học.

Xử lý sự cố

Các trường học Nhật Bản luôn có rất nhiều chương trình nhằm cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề của học sinh. Trường học của con trai tôi thường tổ chức những lớp học này để học sinh trồng củ cải hay cấy lúa. Học sinh phải ghé cửa hàng ở địa phương và tự tính toán thu chi, mua sắm mọi thứ.

Lên lớp 6, học sinh được chọn một dự án riêng kéo dài cả năm cho bản thân mình. Khi đó, con tôi nghiên cứu về Thế chiến thứ II. Và thế là tôi phải đưa con đến một khu căn cứ quân sự cũ để quan sát thực tế. Những điều này thực sự hữu ích vì vào đại học, khi gặp khó khăn, con luôn biết cách tìm ra các giải pháp sáng tạo.

Tự đi học mà không cần ai đưa đón

Tất cả trẻ em Nhật Bản đều đi học một mình mà không cần cha mẹ đưa đón. Con trai tôi theo học một trường tư thục cách nhà 90 phút đi bộ. Năm 6 tuổi, con đã tự mình bắt hai chuyến tàu và một chuyến xe buýt để đến trường.

Tại đây, phụ huynh không được phép đi cùng con sau ba tuần đầu tiên của lớp 1. Cũng có lúc, con ngủ thiếp đi và để lỡ điểm dừng. Mỗi lần như vậy lại trở thành một chuyến phiêu lưu. Con phải tự tìm kiếm nhân viên hướng dẫn hay tập dùng điện thoại công cộng. Do vậy, giờ đây con có thể dễ dàng tìm đường quanh khu vực trường đại học hoặc xa hơn thế.

Học sinh tự học cách tổ chức và quản lý thời gian

Trẻ em Nhật Bản theo dõi quá trình học tập của bản thân bằng cách chép lại danh sách bài tập về nhà trên bảng, lập bảng những việc cần ghi nhớ và hệ thống chúng lại trong đầu.

Đồ dùng học tập của học sinh Nhật luôn được đặt ngay ngắn trên bàn, bên cạnh sách giáo khoa và đồng phục thể dục. Mỗi tối, con trai tôi sẽ chọn những món đồ từ đây và cho vào cặp sách để chuẩn bị cho ngày hôm sau. Nếu quên thứ gì đó, giáo viên sẽ yêu cầu học sinh phải tự suy ngẫm về sự bất cẩn của cá nhân có thể gây bất tiện cho người khác. Kỹ năng này giúp con lên kế hoạch tốt hơn trong tương lai.

Phải ăn hết những thức có trên bàn ăn

Mọi đứa trẻ ở trường học Nhật Bản đều phải ăn hết những thứ được phục vụ trong bữa trưa, trừ khi chúng bị dị ứng. Để thừa thức ăn bị xem là lãng phí và thiếu tôn trọng người nấu.

Con trai tôi được học cách nấu ăn ở trường, thái và hầm củ cải do chúng trồng được và thực hành gọt táo sao cho lớp vỏ không bị đứt đoạn. Năm lớp 6, con trai tôi đã thể nấu một bữa ăn với đầy đủ món y như 1 đầu bếp thực thụ.

Tính nhẫn nại

Các trường tiểu học ở Tokyo yêu cầu học sinh phải hoàn thành chặng bơi 1-2 km trước khi tốt nghiệp. Đó là kỳ tích đối với những đứa trẻ thành phố bởi việc bơi ếch trong dòng nước có thể chứa nhiều sứa không hề đơn giản. Bơi lội không chỉ là kỹ năng sinh tồn mà còn giúp học sinh rèn luyện sự nhẫn nại, kiên trì.

Thất bại ở đâu, đứng lên ở đó

Lúc mới đi học, con trai tôi thường bị bạn bè chế nhạo vì là người nước ngoài. Thậm chí, khi nhận điểm kém, con còn bị bạn bè dán giấy lên để trêu nhọc. Con cũng ít khi nhận được giấy khen vì người ta chỉ khen thưởng vì thành tích chứ không ai khen vì sự nỗ lực.

Nhờ đó, con trai tôi học được rằng, lựa chọn duy nhất là sống chung với lũ và đương đầu với những thiếu sót của mình. Nó chấp nhận thực tế và có khả năng đứng lên từ những thất bại.

Tất nhiên, có rất nhiều điều tôi không thể đưa vào danh sách này. Sẽ có rất nhiều thách thức không lường trước con phải đối mặt trong tương lai. Nhưng nhờ những gì học được từ trường tiểu học Nhật Bản, con có thể sẵn sàng theo học tại một trường đại học Mỹ.

Thúy Nga (Theo Washington Post)