Nguyễn Du trong dòng chảy bất tận của văn hóa Việt

Sức sống bền bỉ của Truyện Kiều trong đời sống văn hóa dân tộc

Sinh ra trong bối cảnh lịch sử nhiều biến động của cuối thế kỷ XVIII – đầu thế kỷ XIX, Nguyễn Du đã vượt lên hoàn cảnh thời đại để kiến tạo nên một di sản văn chương mang giá trị vượt thời gian. Với tư tưởng nhân văn sâu sắc, lòng trắc ẩn đối với con người, đặc biệt là những phận đời nhỏ bé, Nguyễn Du đã đưa văn học Việt Nam đạt đến một đỉnh cao mới về tư tưởng và nghệ thuật.

Truyện Kiều – kiệt tác bất hủ của ông không chỉ là đỉnh cao của văn học trung đại Việt Nam mà còn là tác phẩm có giá trị phổ quát, được dịch ra nhiều thứ tiếng, nghiên cứu và giảng dạy ở nhiều quốc gia. Tác phẩm thể hiện rõ tư tưởng nhân đạo, khát vọng công lý, tinh thần nhân ái và chiều sâu triết lý nhân sinh, góp phần đưa tên tuổi Nguyễn Du trở thành biểu tượng văn hóa của Việt Nam trong con mắt bạn bè quốc tế.

Hơn hai thế kỷ trôi qua, Truyện Kiều vẫn hiện diện sinh động trong đời sống tinh thần của người Việt. Từ nghiên cứu hàn lâm đến sinh hoạt văn hóa dân gian, từ sân khấu truyền thống đến nghệ thuật đương đại, Truyện Kiều liên tục được diễn giải, sáng tạo và làm mới.
    Tác phẩm đã thấm sâu vào các loại hình nghệ thuật như Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, Ca trù, Chèo Kiều, trò Kiều, mỹ thuật, điện ảnh, sân khấu và truyền thông số. Không chỉ là một tác phẩm văn học, Truyện Kiều còn trở thành “mạch nguồn” nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách và bản sắc văn hóa của nhiều thế hệ người Việt.

Sức sống bền bỉ ấy là minh chứng rõ nét cho tầm vóc tư tưởng của Nguyễn Du, đồng thời khẳng định nội lực mạnh mẽ của văn hóa Việt Nam – một nền văn hóa luôn biết kế thừa, tiếp biến và sáng tạo.

Trưng bày chuyên đề – kết tinh của 60 năm bảo tồn và phát huy di sản

Trưng bày chuyên đề “Đại thi hào Nguyễn Du – Ngàn năm nhớ mãi” giới thiệu hơn 250 tư liệu, hiện vật, hình ảnh quý, phản ánh toàn diện và hệ thống về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng và di sản văn chương của Nguyễn Du. Đồng thời, trưng bày còn giới thiệu các giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể tiêu biểu của tỉnh Hà Tĩnh – vùng đất “địa linh nhân kiệt”, giàu truyền thống văn hóa và hiếu học.
  Đặc biệt, trưng bày là kết quả của quá trình sưu tầm, nghiên cứu, bảo tồn bền bỉ suốt 60 năm, gắn liền với 60 năm hình thành và phát triển của Khu lưu niệm Nguyễn Du (1965 – 2025). Không gian trưng bày được thiết kế khoa học, hiện đại, kết hợp hài hòa giữa yếu tố truyền thống và công nghệ trưng bày mới, tạo điều kiện thuận lợi cho công chúng, nhất là thế hệ trẻ, tiếp cận và tìm hiểu di sản.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số mạnh mẽ, việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản Nguyễn Du không chỉ dừng lại ở lưu giữ hiện vật hay tổ chức các hoạt động kỷ niệm, mà cần được đặt trong dòng chảy sống động của đời sống xã hội. Di sản chỉ thực sự trường tồn khi được tiếp nối, sáng tạo và lan tỏa trong cộng đồng.

Thông qua trưng bày chuyên đề, Hà Tĩnh tiếp tục khẳng định vai trò chủ thể trong việc gìn giữ, phát huy di sản Nguyễn Du; đồng thời khơi dậy niềm tự hào, ý thức trách nhiệm và sự chung tay của cả hệ thống chính trị, đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, doanh nghiệp và mỗi người dân trong công cuộc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống.
  Di sản Nguyễn Du, với tinh thần nhân văn, nhân ái và nghĩa tình, chính là nền tảng quan trọng để xây dựng con người Hà Tĩnh phát triển toàn diện, giàu bản sắc, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững trong giai đoạn mới.

Kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du không chỉ là dịp tri ân một danh nhân văn hóa kiệt xuất, mà còn là cơ hội để nhìn lại, khẳng định và lan tỏa những giá trị bền vững của văn hóa dân tộc trong thời đại mới. Từ Tiên Điền – Hà Tĩnh, tinh thần Nguyễn Du tiếp tục tỏa sáng, góp phần làm giàu thêm bản sắc văn hóa Việt Nam trên hành trình hội nhập và phát triển.

Theo KT&ĐU

Link gốc: Nguyễn Du trong dòng chảy bất tận của văn hóa Việt