Thời điểm nửa cuối năm 2019 đến 31/12/2020 là thời điểm các dự án điện mặt trời đua nhau nở rộ tại các tỉnh miền Trung nhằm hưởng ưu đãi từ Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ .
Theo Quyết định này, cơ chế khuyến khích điện mặt trời tại Việt Nam sẽ hết hiệu lực vào ngày 31/12/2020. Theo đó, các nhà đầu tư, doanh nghiệp đã đấu nối vào lưới điện trước thời gian trên sẽ được hưởng mức giá ưu đãi điện mặt trời trên mái nhà 1.943đồng/kWh, tương đương 8,38cent/kWh, kéo dài trong 20 năm. Sau thời điểm này, Chính phủ sẽ tính lại giá điện cũng như ban hành cơ chế mới.
Lợi dụng ưu đãi của Chính phủ, hàng loạt dự án điện mặt trời dưới vỏ bọc trang trại tại tỉnh Hà Tĩnh đã lách luật, 'núp bóng' trang trại, việc thực hiện dự án chỉ là phụ, lắp đặt hệ thống điện mặt trời và bán điện là chính. Cụ thể:
Dự án trang trại tổng hợp Trung Lễ (xã Lâm Trung Thủy, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh) của Công ty cổ phần Tập đoàn Hoành Sơn vừa được UBND tỉnh Hà Tĩnh đồng ý cho điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án, hồ sơ pháp lý chưa hoàn thành, chưa triển khai trang trại theo như nội dung trong quyết định chủ trương đầu tư nhưng đã tiến hành xây dựng, lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời áp mái và bán điện.
Dự án trang trại tổng hợp Trung Lễ (huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh) chỉ lắp pin điện mặt trời để bán điện hưởng lợi mà, không hề có cây trồng, vật nuôi như quy định
Hệ thống pin năng lượng mặt trời áp mái tại dự án trang trại tổng hợp Trung Lễ có quy mô 7MWp. Theo quy định, các công trình điện mặt trời trên 1MWp (điện đấu lưới) phải được Bộ Công Thương phê duyệt, nhưng chủ đầu tư đã chia nhỏ ra với công suất dưới 1MWp để "né" quy định này và phù hợp với Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg để hưởng giá mua ưu đãi theo như phụ lục của Quyết định trên.
Cụ thể, công ty cổ phần Tập đoàn Hoành Sơn đã chia hệ thống ra cho 8 công ty, gồm: Công ty TNHH năng lượng tự nhiên Hà Tĩnh; Công ty TNHH năng lượng Xuân Linh; Công ty TNHH dịch vụ khai thác năng lượng; Công ty TNHH thương mại xây dựng Việt; Công ty TNHH Xuân Linh Hà Tĩnh; Công ty TNHH thương mại Quốc tế Hà Tĩnh; Công ty TNHH dịch vụ thương mại Xuân Linh; Công ty TNHH dịch vụ năng lượng Xanh Hà Tĩnh.
Ông Nguyễn Hữu Thọ, Chủ tịch UBND xã Lâm Trung Thủy cho biết, doanh nghiệp tiến hành thi công dự án vào tháng 10/2020, ngay sau khi được UBND tỉnh Hà Tĩnh ban hành quyết định về việc điều chỉnh chủ trương dự án đầu tư trang trại chăn nuôi bò thịt chất lượng cao tại thị xã Hồng Lĩnh và huyện Đức Thọ. Theo đó, tên dự án đầu tư được đổi thành là trang trại tổng hợp Trung Lễ, mục tiêu dự án là chăn nuôi gà thả vườn, nuôi cá nước ngọt, trồng các loại cây ăn quả, cây dược liệu, các loại nấm…
Thời điểm thi công, địa phương có xuống kiểm tra hồ sơ pháp lý nhưng chủ đầu tư chỉ cung cấp quyết định điều chỉnh chủ trương dự án và quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết. Tiếp đó, đoàn kiểm tra đã lập biên bản yêu cầu tạm dừng thi công với lý do chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất. Tuy nhiên, sau đó doanh nghiệp vẫn tự ý xây dựng. Theo trả lời của ông Thọ thì xã đã tiến hành kiểm tra và lập biên bản vi phạm. Tuy nhiên, khi PV đề nghị được xem biên bản thì ông Thọ không tìm thấy(?!).
Thực tế có mặt tại trang trại tổng hợp Trung Lễ mới đây, tại thời điểm PV ghi nhận, trang trại này mới chỉ dựng cột, lợp mái tôn và lắp tấm quang điện lên để bán điện mặt trời chứ chưa tiến hành nuôi thả hay trồng cây gì theo như quyết định chủ trương đầu tư đã được phê duyệt.
Tương tự dự án trang trại tổng hợp Trung Lễ, Công ty cổ phần Tập đoàn Hoành Sơn đã lập Dự án trang trại Kỳ Lạc (địa điểm tại xã Kỳ Lạc, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh) với quy mô diện tích hơn 8 ha. Mục tiêu dự án là đầu tư xây dựng trang trại tổng hợp bao gồm chăn nuôi gà: 19.500 con/lứa/năm, 70.000 trứng/năm; trồng cây đinh lăng 30.000-35.000 cây/năm; trồng nấm 25.000-30.000 bịch/năm, trồng mộc nhĩ 25.000-30.000 bịch/năm.. Vậy nhưng, chỉ một thời gian ngắn sau khi được chấp thuận chủ trương đầu tư, dự án trang trại tổng hợp Kỳ Lạc này đã nhanh chóng lắp tấm quang điện đấu nối 8MWp điện mặt trời vào lưới điện để bán điện mà những thứ cây, con nói trên thì vẫn chẳng thấy đâu?!
Dự án trang trại tổng hợp Kỳ Lạc của công ty Hoành Sơn cũng chưa nuôi trồng cây gì, con gì theo như quyết định đầu tư mà chỉ lắp tấm pin năng lượng mặt trời lên để bán điện.
Cũng giống như dự án trang trại tổng hợp Trung Lễ, dự án trang trại tổng hợp Kỳ Lạc đã dùng "chiêu" chia nhỏ công suất nhằm "né" phê duyệt và phù hợp với Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg để được hưởng giá mua ưu đãi của Chính phủ.
Công ty cổ phần Tập đoàn Hoành Sơn đã chia nhỏ dự án cho 9 chủ đầu tư với mỗi chủ đầu tư gần 1 MWp, gồm: Công ty TNHH năng lượng sạch Hà Tĩnh; Công ty TNHH TMĐT năng lượng tự nhiên Hà Tĩnh; Công ty TNHH ánh sáng Năng Lượng Xanh; Công ty TNHH DVTM Năng Lượng Xanh; Công ty TNHH xây dựng năng lượng Tái Tạo; Công ty TNHH năng lượng Bảo Trung; Công ty TNHH DVTM Xây dựng Việt Nam; Công ty TNHH TMĐT Hà Tĩnh; Công ty TNHH DVTM Bắc Miền Trung.
Ông Phan Hoàng Trường, Chủ tịch UBND xã Kỳ Lạc cho biết: "Hướng của địa phương cũng muốn doanh nghiệp sớm có định hướng đi vào sản xuất nhưng doanh nghiệp có trình bày là khó khăn nên chưa triển khai. Doanh nghiệp cũng mới triển khai làm nhà và lắp điện áp mái chứ chưa triển khai được cái gì cả. Theo quy định là phải thực hiện sản xuất trước khi lắp điện áp mái nhưng Hoành Sơn có trao đổi lại là họ đẩy nhanh tiến độ lắp điện áp mái trước để hưởng ưu đãi theo Quyết định 13".
Tại xã Kỳ Thọ, huyện Kỳ Anh cũng vậy, dự án trang trại tổng hợp Kỳ Thư có hệ thống điện mặt trời công suất 3MWp đã được xây dựng, đấu nối và bán điện từ trước ngày 30/12/2020.
Một nhân viên ở đây cho biết, dự án đi vào hoạt động và hòa lưới điện quốc gia trước ngày 30/12/2020 để bán điện theo giá ưu đãi của Chính phủ. Toàn bộ dự án có công suất 3MWp, được xây dựng rất nhanh, chỉ trong vòng một tháng, trong đó có 3 trạm (trạm biến áp - PV), mỗi trạm 1MW.
Trang trại tổng hợp Kỳ Thư tại xã Kỳ Thọ, huyện Kỳ Anh hiện mới bắt đầu xây chuồng trại dưới các tấm panel năng lượng mặt trời
Theo văn bản số 952/PCHT-KD của Điện lực Hà Tĩnh trả lời PV thì trang trại tại đây cũng được chia ra cho 3 hộ để bán điện cho điện lực, mỗi hộ có công suất gần 1MW.
Theo ghi nhận của PV vào cuối tháng 4/2021, trang trại này mới bắt đầu tiến hành trồng cây đinh lăng phía dưới của các tấm panel năng lượng mặt trời và cũng chỉ mới trồng được một phần của trang trại.
Theo xác nhận của Công ty Điện Lực Hà Tĩnh, khoảng cuối tháng 12/2020, tất cả hệ thống điện mặt trời mái nhà nói trên đều đã ký hợp đồng mua bán điện và đấu nối vào điện quốc gia để hưởng giá ưu đãi 1.943 đồng/kWh.
Ngày 20/4/2021, PV Báo Gia đình và Xã hội đã liên hệ với Công ty cổ phần Tập đoàn Hoành Sơn để trao đổi thông tin liên quan đến các dự án trên nhưng đến nay, đã 1 tháng trôi qua mà vẫn chưa nhận được hồi đáp của đơn vị này.
Báo Gia đình và Xã hội sẽ tiếp tục thông tin.
Link gốc: https://giadinh.net.vn/xa-hoi/nhieu-du-an-trang-trai-dien-mat-troi-tai-ha-tinh-ngang-nhien-lach-luat-de-huong-gia-ban-dien-uu-dai-cua-chinh-phu-20210517012233833.htm