Hà Tĩnh: Dự án khai thác mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á giờ ra sao?

Dừng sau 3 năm hoạt động
 
Mỏ sắt Thạch Khê nằm trên địa bàn 6 xã ven biển gồm: Thạch Khê, Thạch Bàn, Thạch Đỉnh, Thạch Hải, Thạch Trị và Thạch Lạc của huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh), với tổng diện tích đất sử dụng của dự án là 4.821 ha.

Mỏ có trữ lượng khoảng 544 triệu tấn, được đánh giá là mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á.

Dự án đầu tư Khai thác và Tuyển quặng mỏ sắt Thạch Khê (Dự án mỏ sắt Thạch Khê) do Công ty cổ phần Sắt Thạch Khê (TIC) làm chủ đầu tư được triển khai từ năm 2008, tổng vốn đầu tư khoảng 14.500 tỷ đồng, vòng đời khai thác hơn 50 năm.

Việc khai thác dự án ảnh hưởng đến cuộc sống của hơn 5.000 hộ dân, sẽ phải di dời khoảng 4.000 hộ dân. Tính đến nay, tổng diện tích đã GPMB là 830 ha và thực hiện di dời 113 hộ dân.

Tháng 9/2009, Hà Tĩnh đã tổ chức lễ khởi công dự án. Thời điểm đó, dự án được kỳ vọng sẽ giúp giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động địa phương, đáp ứng được nhu cầu tinh quặng sắt chất lượng cao và giá rẻ cho ngành luyện kim trong nước…
 
Giai đoạn 2008-2011, dự án đã bóc đất tầng phủ được khoảng 12,7 triệu m3, độ sâu -34m so với mực nước biển, thu hồi 3.000 tấn quặng.

Dự án sau đó gặp vướng mắc về huy động và góp vốn, dẫn đến chậm tiến độ giải phóng mặt bằng, thiếu tiền thanh toán cho nhà thầu tư vấn lập thiết kế kỹ thuật và xây dựng khu tái định cư.

Đến tháng 11/2011, Chính phủ phải cho tạm dừng dự án để thẩm định lại thiết kế kỹ thuật và tái cơ cấu cổ đông.

Tiếp tục đề xuất dừng dự án
 
Từ cuối năm 2016, UBND tỉnh Hà Tĩnh có báo cáo gửi Trung ương đề xuất tạm dừng dự án.

Hà Tĩnh cho rằng công nghệ, kỹ thuật khai thác chưa phù hợp với đặc thù địa chất mỏ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tác động lớn đến môi trường; phương thức vận chuyển quặng khó khả thi, hiệu quả thấp, ảnh hưởng lớn đến hệ thống hạ tầng giao thông trên địa bàn; thị trường tiêu thụ quặng sắt chưa chắc chắn...

Dự án sẽ gây ra sự suy giảm, thậm chí cạn kiệt nước ngầm, gây xâm nhập mặn, hoang mạc hóa, sạt lở đất ở phạm vi rộng (kể cả thành phố Hà Tĩnh khoảng cách đến mỏ sắt chưa đến 6km).
 
Đến nay, dự án đã dừng hoạt động gần 10 năm. Khác hẳn với sự nhộn nhịp, hối hả những ngày đầu triển khai thì nay tại dự án này im lìm, hoang vắng; chỉ còn một số bảo vệ canh gác tại dự án.

Một bảo vệ nơi đây cho biết, hiện nay tại dự án chỉ còn một số ít máy móc nhưng đa phần đã bị hoen gỉ, hư hỏng.

Ghi nhận của PV, nhiều ống dẫn cỡ lớn nằm vất vưởng dọc xung quanh dự án. Một số ống dẫn đã bị phá, cắt hư hỏng. Việc bóc tầng phủ đã tạo thành những hố sâu, thậm chí tạo thành một hồ nước lớn hết sức nguy hiểm.

Những ngôi nhà của người dân sau khi được tái định cư bị đập bỏ, nhếch nhác.

Những người dân sống gần khu vực mỏ sắt Thạch Khê cũng mong muốn sớm có quyết định về tương lai của dự án này.
   
"Dự án này quá lớn, không được vội vàng mà cần phải tính toán lại một cách thật cẩn thận và kỹ lưỡng. Chúng ta cần phát triển kinh tế nhưng phải bền vững, đặc biệt phải đảm bảo vấn đề về môi trường", ông Trần Hữu Thanh (xã Thạch Khê) chia sẻ.

Ngày 24/3, thông tin từ UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, Chủ tịch UBND tỉnh này vừa có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư về góp ý dự thảo xây dựng phương án cụ thể xử lý Dự án mỏ sắt Thạch Khê. Theo đó, Hà Tĩnh tiếp tục đề nghị cho dừng dự án.
   
"Căn cứ Thông báo kết luận số 72-TB/TW ngày 09/5/2007 của Bộ Chính trị yêu cầu việc khai thác mỏ sắt Thạch Khê phải đặc biệt chú ý bảo vệ môi trường sinh thái, đảm bảo điều kiện tốt cho phát triển bền vững, lâu dài của đất nước, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Tĩnh hết sức thận trọng, khách quan, cân nhắc kỹ lưỡng, toàn diện và nhất quán quan điểm chấm dứt Dự án Khai thác và Tuyển quặng mỏ sắt Thạch Khê", ông Trần Tiến Hưng, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh nêu rõ trong văn bản góp ý gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Hà Tĩnh cam kết khi dừng dự án sẽ thực hiện các nội dung Trung ương giao. Tỉnh sẽ thu hồi diện tích 980 ha để điều chỉnh quy hoạch phục vụ phát triển dịch vụ du lịch, đẩy mạnh thu hút đầu tư, góp phần phát triển kinh tế, xã hội bền vững.

Xuân Sinh
Theo dantri.com.vn

 

Link gốc: https://dantri.com.vn/xa-hoi/du-an-khai-thac-mo-sat-lon-nhat-dong-nam-a-gio-ra-sao-20210324211710997.htm?fbclid=IwAR1wYfBjEoFg-X2fKPuUTuDjn1iaofHVQbBd1nMnx3mUT4oBA83LvLi8YEI